İçtimaya ilişkin VUK’un 336. maddesi yerine ,Kabahatler Kanununun içtimaya ilişkin 15/1 maddesinin uygulanması gerektiği yönünde yasa yapıcının iradesi olduğunu ortaya koyan somut yasa hükmü hangisi?
Aşağıdaki konuda kıymetli yorum ve değerlendirmelerinizi sitenizde paylaşabilirseniz çok sevinirim.
Bilindiği gibi 25.06.2018 tarihli 30459 Mükerrer sayılı RG’de yayımlanan ABD Menşeli Bazı Eşya İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar ile Karar ekindeki Tablo’da yer alan bazı ürünlerin ithalatında Ek mali Yükümlülük tahsil edilmesi öngörülmüştür.
Söz konusu Karar’ın 2’nci maddesinde: “Ekli tabloda yer alan eşyanın ABD menşeli olanlarının ithalatında karşılarında gösterilen oranlarda ek mali yükümlülük tahsil edilir.” Şeklinde ifadeye yer verilmiş olup anılan tabloda ise GTİP ve tanımı belirlenen eşyanın karşısında tahsil edilecek olan Ek Mali Yükümlülük(EMY), Ek Mali Yükümlülük (%) şeklinde belirlenmiş bulunmaktadır. Ancak belirtilen EMY oranlarının uygulanacağı matrahın (baz) gümrük vergisi matrahını oluşturan unsurlardan mı oluşacağı ya da eşyanın fatura bedeli mi olacağı veya eşyanın CIF/FOB bedeli mi olacağı hususunda açık bir belirlemenin olmadığını görmekteyiz.
Karar’ı dikkatle incelediğimizde, EMY’nin gümrük kıymeti veya gümrük vergisi matrahı üzerinden hesaplanması gerektiği yönünde açık bir hüküm içermediği sadece Karar’ın 3. maddesinin 1. fıkrasında: “4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, tahsiline, geri verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin usul ve şekle müteallik hükümleri, bu Karar kapsamında uygulanacak ek mali yükümlülüğün tescili, tahakkuku, tahsili, geri verilmesi, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanır.” İfadesini yer aldığı görülmektedir. Bu ifadeden ise, Gümrük Kanunu ve ilgili diğer mevzuatın gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, geri verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin USUL ve ŞEKLE müteallik olan hükümlerin bu EMY için de uygulanacağı anlaşılmaktadır. Diğer bir anlatımla gümrük vergisinin hesaplanması için esas unsur olan gümrük kıymeti ve gümrük vergisi matrahının bu EMY için de uygulanacağı soncunun çıkarılamayacağı açıktır.
İthalat uygulamalarında ise, söz konusu ABD menşeli eşyadan alınacak EMY tutarı; eşyanın Gümrük Vergisi Matrahı yani gümrük kıymetini oluşturan unsurlarının toplamı üzerinden Karar’da belirtilen oranda hesaplanarak yükümlülerden tahsil edilmektedir.
Bu sebeplerle,
1. Gümrük idaresi tarafından uygulanmakta olan EMY’nin gümrük vergisi matrahı üzerinden tahsil edilmesinin hukuka uygun olup olmadığı
2. Vergi hukukunun belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri bağlamında anılan EMY ile ilgili Karar’ın verginin hesaplanacağı matrah ölçütünün belirlenmemiş olması karşısında hukuka uygun olup olmadığı hususunda
değerli görüşleriniz paylaşabilirseniz çok sevinirim.
Saygılarımla,
Kind Regards,
Mustafa Kemal BULUT
Gümrük & Dış Ticaret Hukuku Danışmanı
Sayın BULUT, site, bu sorunuz için beni uyarmadığından, yanıtlamakta gecikmiş bulunuyorum. Kimi zaman böyle oluyor. Kusuruma bakmayın. Ek Mali Yükümle ilgili kararın 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrası, sizin de söylediğiniz gibi, usul ve şekil kurallarına ilişkindir. Başka deyişle; Gümrük Kanununun gümrük vergisinin tahakkuk, tahsil ve geri verilmesi gibi işlemlerde uygulanan hükümlerinin ek mali yüküm hakkında da uygulanmasını sağlıyor; ancak, gümrük vergisinin matrahının hesaplanma tarzı ile ilgili bir gönderme içermiyor. Salt, bu düzenlemeye bakıldığında, söylediklerinize katılmamak mümkün değil. Bununla birlikte; 4458 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde 5911 sayılı Kanunla yapılan değişiklikleri de göz önünde bulundurup, konuyu tartışmak da gerekir. Gümrük İdaresi, bu değişikliklerden hareketle, uygulama yapıyor olmalı. Bildiğiniz gibi; anılan değişiklikle, 3’üncü maddenin 8’inci fıkrasında, gümrük vergilerinin, ithalat ve ihracat vergileri olduğu belirtildikten sonra; 9’uncu fıkrasının (a) bendinde de, ithalat vergileri, gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükler olarak tanımlanmıştır. Başka deyişle; gümrükte alınan mali yükler, ithalat vergisi ve dolayısıyla da, “gümrük vergileri” olarak nitelendirilmiştir. Kanunun 15’inci maddesinde de, “gümrük vergileri”nin gümrük tarifesine göre hesaplanacağı; 23’üncü maddesinde ise, eşyanın kıymetinin, gümrük tarifesinin uygulanması amacıyla belirlenen kıymet olduğu açıklanmıştır. Görüldüğü üzere; Kanunun 15’inci maddesi, münhasıran teknik anlamdaki “gümrük vergisi”nin değil, gümrük vergilerinin (ithalat vergilerinin) tümünün; dolayısıyla, eş etkili diğer vergilerle mali yüklerin nasıl hesaplanacağını düzenlemektedir. Yani; bu hükümler, hem, teknik olarak gümrük vergisi olarak adlandırılan vergiler için, hem de 5911 sayılı kanunla gümrük vergileri tanımına alınan vergi ve mali yükler için uygulanabilir hükümler olmaktadır. Bu bakımdan; eşyaya uygulanacak mali yükün hesabı için, gerçekte, kararın 3’üncü maddesindeki düzenlemeye ihtiyaç bulunmamaktadır. Ben, Karardaki bu düzenlemenin, benzer karar metinlerinde 5911 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce var olan düzenlemelerin, kanunun yürürlüğünden sonra da, gereksiz tekrarından ibaret olduğunu düşünüyorum. Kuşkusuz; AY’nın 73’üncü maddeye uygun olarak yürürlüğe konulmuş bulunmayan mali yüklerin vergi gibi işlem görmesinin AY’ya uygun olup olmadığı tartışılabilir. Ama; o ayrı konu. Umarım, açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim. Ancak bir konuda naçizane yorumumu paylaşmak isterim. Gümrük Kanunu’nun 3’üncü maddesindeki hükmün ithalde alınan tüm vergi ve mali yükler için uygulanabileceği yönündeki değerlenidrmenin verginin belirlilik ilkesi ile çeliştiği düşüncemi halen koruyorum. Zira bu yöndeki değerlendirme ile örneğin ithalde alınan KKDF’nin de matrahının gümrük kıymeti olarak esas alınabilmesi gibi bir sonuca götüreceği ortadadır. Oysa KKDF ile ilgili mevzuatta matrahın ithalat bedeli yani fatura bedeli olacağı açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla Kanun değişikliği sonrasında yani GK 3. maddesindeki tanımın mali yükü ihdas eden mevzuatta açık gönderme yapılmadıkça uygulama olanağının bulunmadığı düşüncesindeyim.
Saygılarımla,
Türkiyede faaliyet gösteren finansal kiralama şirketi yatırım teşvik belgesi olan ve Türkiyede faaliyet gösteren bir şirketle finansal kiralama sözleşmesi yapıyor.
Finansal kiralama şirketi, kiracı şirketin yatırım teşvik belgesini ithalatta kullanarak hiç KDV ödemeden makinayı ithal ediyor.
Başka bir şirkete ait yatırım teşvik belgesiyle ithalat yapan finansal kiralama şirketinin ,kiracı şirketin ödemelerini yapmaması ve finansal kiralama sözleşmesini feshi nedeniyle yatırım teşvik şartlarının ihlal edilmesi üzerine ; gümrük müdürlüğünce KDVK m13/d ve KDVK m 48 uyarınca KDV isteniyor.
1-Birinci hukuki sorun şu :
KDVK m 13/d hükmünde; sadece alıcılar diyor. ithalatcılar demiyor.13/d yurtiçi teslimlerle ilgili.13/d hükmü ithalatı da kapsayacak şekilde yorumlanabilir mi?
Ya da verginin yasallığı ilkesi uyarınca ithalatcıların da bu maddeye dahil edilmesi hukuka aykırıdır denilebilir mi?
2- İkinci hukuki sorun da şu :
KDVK m 48; sadece ithalat tarihi itibarıyla , hukuka aykırı olarak, vergisi ödenmeden ya da eksik ödenerek eşya ithali için düzenlenmiş bir madde mi?
Olayımızdaki gibi ithalattan sonraki durumların da bu madde kapsamında kabul edilmesi hukuka uygunmudur?
Yargılamanın yenilenmesi hakkında görüşünüzü sormak istiyorum. Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı sonucu kesinleşmiş bir karar hakkında, yargılamanın yenilenmesi talebi, davanın görüldüğü ilk derece mahkemesine mi ? Yoksa nihai kararı veren Bölge İdare Mahkemesine mi yapılabilir?
Eğer yargılamanın yenilenmesi talebi, nihai kararı veren Bölge İdare Mahkemesine yapıldığı zaman, Bölge İdare Mahkemesi’nin , yargılamanın yenilenmesi talebini reddetmesi durumunda, üst mahkemeye başvuru yapılabilir mi?
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 42/1. maddesinde bağlantı hakkında karar verilinceye kadar usuli işlemlerin duracağı ifade edilmiştir.
PWC yayınlarından 2015 yılında 6. baskısı yapılan İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizin 943 ve 944. sayfasında, yürütmenin durdurulması müessesesinin varlık nedenini gerekçe göstermek suretiyle, davalardan bir tanesinin ilk derece sıfatıyla Danıştay’da bulunması hali hariç bağlantı kararı verilmeden önce yürütmenin durdurulması talebi hakkında karar verilmesi gerektiğini ifade etmektesiniz.
1-Kanun koyucunun, gerek yürütmenin durdurulması müessesesinin düzenlendiği İYUK 27. maddede, gerekse bağlantılı davaların düzenlendiği İYUK 38-42. maddelerde, usuli işlemler konusunda yürütmenin durdurulması gibi elzem bir müesseseye (bağlantılı dava konusunda) yönelik herhangi bir istisnaya yer vermemiş olması, bağlantı taleplerine ilişkin BİM ve Danıştay incelemesinin ivedilikle yapılacak olması ve bağlantı talebinin reddine itiraz süresinin 15 gün olup itiraz değerlendirmesinin de ivedilikle yapılacak olması dikkate alındığında, duracağı belirtilen usuli işlemlerin yürütmenin durdurulması hakkındaki kararı da kapsadığı şeklinde yorumlanabilir mi?
2-Davalardan birinin ilk derece Mahkemesi sıfatıyla Danıştay’da olmasını hariç bırakmanızın sebebini izah eder misiniz?
3-Bağlantılı dosyaların tamamında yürütmenin durdurulması istemi bulunması halinde, yürütmenin durdurulmasına ilişkin olarak verilecek kararların farklı olabileceği de dikkate alındığında, birlik sağlanması adına yürütmenin durdurulması isteminden önce bağlantı isteminin karara bağlanması daha uygun olmaz mı?
4-İYUK 42/1. maddenin istisnası olarak, uygulanmakla etkisi tükenecek işlemler hakkında bağlantı hususunun çözüme kavuşmasına kadar yd kabul kararı verilmesiyle yetinilmesi size göre yeterli olabilir mi?
Sayın İHTİYAR, sorularınıza aşağıda sırasıyla yanıt vermeye çalışacağım:
1 – Yürütmenin durdurulması müessesesi, idari yargıyı etkin kılan en önemli müessesedir (müesseselerin başında gelir). Bu müessese olmadan, idari yargı düşünülemez. Dava hakkında karar verilinceye kadar idare tarafından idari işlem uygulanarak geri dönülemez ya da giderilmesi güç veya olanaksız durumların doğmasının önlenmesi için vardır. Bu bakımdan; görevsizlik hali hariç, hiçbir usul müessesesi, yargı yerinin, bu konudaki talebi öncelikle ele almasını bekletemez. Adil yargılanma hakkı yönünden düşünürsek, bunun böyle olması, bu müessesenin anılan niteliği yanında, etkin yargılanma hakkının da gereğidir. Ben, bu nedenle 27’nci maddenin savunma alınmaksızın YD kararı verilemeyeceğine dair düzenlemesinin AY’ya aykırı olduğunu; hatta; AY 90/son fıkrası uyarınca, bu düzenlemenin ihmal edilebileceğini düşünüyorum. Müdahale hali için de, düşüncem aynı şekilde idi. Yasa koyucu, nihayet yanlış anlamaları önleyecek düzenleme yaptı. Eğer, yargı, söylediğim gibi karar vermeye başlarsa, 27’nci maddenin de değiştirilmek zorunda kalınacağını düşünüyorum. Son sorunuzu da burada yanıtlayayım: Tabii ki mümkün. Mevcut düzenlemenin sözüne uygun davranılacaksa, yerinde de olur. “Bağlantı sorunu çözülüp, yetkilendirilen yargı yerince bu konuda yeniden karar verilinceye kadar yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne” gibi bir ibare kullanılabilir.
2 – 38’inci maddenin 3’üncü fıkrası, davalardan birinin Danıştay’da bulunması halinde, dosyanın Danıştay’a gönderileceğini söylüyor. Her ne kadar, fıkra, “ilk derece” ibaresini kullanmamışsa da, bir uyuşmazlığın dava aşamasında Danıştay’da bulunması, ancak ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay’ın görevine giriyor olması halinde mümkün olduğundan; açıklamamda, “ilk derece” ibaresini kullandım. Eğer, yasada böyle bir düzenlemenin yer almasının sebebini soruyorsanız; onun da yanıtı, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi sıfatıyla görevli olduğu davalara ilişkin bir dosyaya, bağlantı sebebiyle hangi idari yargı yerinde bakılması gerektiğine karar verme konusunda alt derece mahkemelerin yetkili olmasının, hiyerarşiye ters düşmesidir. Başka deyişle; Danıştay’ın görev alanı ile ilgili bir konuda bölge idare mahkemelerinin söz söylemeye yetkili olmamalarıdır.
3 – Davacının yürütmenin durdurulmasındaki yararı ile uygulama birliği sağlanmasından elde edilecek yarar karşılaştırıldığında; ilkinin öncelikli olduğu anlaşılır. Kaldı ki; dava dilekçesinde, ilk bakışta, YD koşullarının var olduğu bir davada, YD kararı verilmesi için, bağlantı sürecinin sonuçlanmasının beklenmesini hangi gerekçe haklı gösterebilir?
4 – Bu soruya, ilk yanıtta yanıt verildiğinden yinelemiyorum.
Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sorum, Bölge İdare Mahkemelerinin istinaf aşamasında verdiği kararlara ilişkin olacaktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45/5. maddesinde, Bölge İdare Mahkemelerinin, ilk inceleme üzerine verilen kararlara yapılan başvuruyu haklı bulması halinde, davaya görevsiz ve yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş hakim tarafından bakılmış olması halinde, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderileceği hususu düzenlenmiştir.
“Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu” isimli eserinizde, istinafın, temyizin şekil ve usulüne tabi olduğu düzenlemesinden hareketle, istinaf incelemesinde, 49. maddede yer alan, görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi, usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması halinde kararın bozulacağını ifade etmişsiniz.
Eserinizde, usul hükümlerine aykırı davranılmasına ilişkin olarak verdiğiniz örnekler ile konuya ilişkin başkaca örnekler aşağıda sıralanmıştır.
İYUK 15. madde uyarınca verilmesi gereken kararların verilmemiş olması, ihbar yapılmadan karar verilmesi, dava konusunun hatalı belirlenmesi suretiyle yargılama yapılması, eksik hükümle karar verilmesi, İYUK 6 ve 26. madde uyarınca verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararlar, İYUK 26. madde uyarınca verilen dava dilekçesinin iptali kararı, savunma ve cevap hakkının ihlali, dosyanın tekemmül ettirilmeden karar verilmesi, davanın yanlış hasımla görülmesi, duruşma yapılması gerekli olmasına karşın duruşma yapılmadan karar verilmesi, hukuki konularda bilirkişiye başvurulması,keşif yapılması gerekli olmasına karşın keşif yapılmaması, görüşme tutanağındaki hakimler ve karar sonucu ile kararı imzalayan hakim ve karar sonucunun farklılığı vb. şeklindedir.
1-Böyle bir durumun varlığı halinde Bölge İdare Mahkemesi, kararın hukuka aykırı olduğuna kanaat getirirse, kararı kaldırarak dosyayı kendisi mi karara bağlamalıdır yoksa dosyayı ilk derece Mahkemesine mi göndermelidir?(2015 yılında PWC yayınlarından 6.baskısı yapılan eserinizde bu hususa ilişkin bir açıklama göremedim. Açıklama yapmamanızın sebebi maddenin lafzından dosyanın Bölge İdare Mahkemesince karara bağlanacağı düşüncesinden mi kaynaklanmakta yoksa bu husus eksik mi bırakılmıştır?)
2-Söz konusu durumlarda, Bölge İdare Mahkemesinin, hukuka aykırı kararı kaldırarak geri gönderebileceği görüşünde iseniz, bu durum tüm hususlar için geçerli mi olmalı yoksa verilen örnekler özelinde bazı konularda Bölge İdare Mahkemesi kendisi karar vermeli midir?
Sayın İHTİYAR, merhaba.
Biraz önce, size uzun bir yanıt yazmıştım; ama, ne oldu bilmiyorum, kayboldu ve ben bulamıyorum. Belki size ulaşmış olabilir. Ben her olasılığa karşın, yeniden yazıyorum. Sayın İHTİYAR, kitabımın PWC baskısı yanımda olmadığından, ona değil, yanımda olan 8’inci baskısına gönderme yaparak sorunuza yanıt vermeye çalışacağım. Kitabın 1140’ıncı sayfasında da açıklandığı üzere, istinafta asıl olan, istinaf merciinin hukuka aykırı bulduğu ilk derece mahkemesi kararını kaldırdıktan sonra, davaya kendisi bakıp, uyuşmazlık hakkında kendisinin karar vermesidir. Bunun istisnası, yorumunuzda sözünü ettiğiniz 5’inci fıkra hükmü. İstinaf mercii, yalnızca bu fıkrada yazılı hallerde, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırdıktan sonra, dosyayı, yeniden karar verilmek üzere, ilk derece mahkemesine veya görevli ve yetkili yargı yerine gönderme olanağına sahiptir. Bu haller dışındaki hukuka aykırılıklar için de aynı şeyi yapması, kendisini temyiz mercii yerine koyması; kanunun ve sistemin vermediği yetkiyi kullanması anlamına gelir ki, kabul edilemez. Bu bakımdan; anılan sayfalarda bu açıklamalar yapıldıktan sonra; ayrıca, her usul hükmüne aykırılık hali için, istinaf merciinin dosyayı ilk derece mahkemesine gönderip gönderemeyeceğini söylemenin gerekli olmadığını ve bunun söylenmemesinin bir eksiklik olarak nitelendirilemeyeceğini düşünüyorum. Bununla birlikte; sonraki tarihlerde, uygulamada, sisteme ve kanuna aykırı işlem yapıldığına tanık oldukça, bunları bu sitede ve kitabımda eleştirmekten de geri kalmıyorum. Örnek: 8’inci baskı, Dip not. 1900. Ayrıca, sitedeki aynı konudaki makale.
Umarım açıklayıcı olmuştur. İyi çalışmalar dilerim.
Sorularıma duyarsız kalmayıp cevapladığınız için çok teşekkür ederim.
Şimdiki sorum, idari işlemlerin tesisi ve yargılama aşamasında, Anayasa’nın 40/2. maddesinin uygulamasına ilişkin olacaktır.
Gerek doktrinde gerekse yargı kararlarında, idarelerce tesis edilen işlemlerde dava açılacak yer ve süresi, yargı kararlarında istinaf-temyiz yeri ve süresinin gösterilmemesi konusunda farklı yaklaşımlar sergilendiği görülmektedir. Bu konuda, Anayasa hükmünün doğrudan uygulanabileceği perspektifi açısından değerlendirmeler yapılmaktadır.
Ben, bu konuda sizin değerli görüşlerinizi merak ettiğim için aşağıdaki soruları sorma gereği duydum.
-İdarece tesis edilen işlemde dava açma yeri ve süresinin, yargılama esnasında istinaf-temyiz yeri ve süresinin gösterilmemesi halinde uygulama nasıl olmalıdır?
a)Bu durumda, ilgili Kanunlarda, söz konusu hususlar düzenlendiğinden bahisle idari işlem ya da yargı kararında yer ve sürenin gösterilmemiş olması sorun teşkil etmemeli midir?
Anayasa 40/2. maddesinin dikkate alınması gerektiği kanaatinde iseniz;
b)İdari işlemde ya da yargı kararında hak aranacak yer ve süresi gösterilmemesi halinde dava açma ya da istinaf-temyiz aşaması nasıl etkilenmelidir?
ba)Anayasa 40/2. maddesi,yalnızca, işlem için ya da yargı kararı için özel süre belirlenmiş olması halinde mi uygulanmalıdır ve buna paralel olarak ilgilisine verilecek süre genel süre mi olmalıdır?
bb)Özel-genel süre ayrımı yapmadan, süreye tabi olmayan dava açma ya da istinaf-temyiz süresi imkanı mı olmalıdır?
bc)Yoksa bu konuda başka bir sınırlama getirilmeli midir? Sınırlama getirilecekse nasıl bir argüman kullanılmalıdır?(İdari istikrar ve yargısal istikrar açısı da dikkate alınarak)
c)Zımni ret işlemlerinde Anayasa 40/2. maddesi uygulanmalı mıdır? Uygulanması düşüncesinde iseniz İYUK 10. madde ve İYUK 11. madde arasında bir fark olmalı mıdır?(öncesinde yazılı bir işlem olması ve bu işlemde hak aranacak yer-süre konusunda bilgilendirme yapılması ihtimali olabileceğinden)
ca)Anayasanın 74. maddesinin bu konuya bir etkisi var mıdır? Etkisi varsa bu durumda(Anayasa 74. maddeye göre) İYUK 10 ve 11. madde yer alan zımni ret müessesinin anayasa aykırılığından bahsedilebilir mi? (Bu bentteki ilk soru işaretinden sonraki sorumda asıl konudan saptığımın farkındayım ancak merakıma yenildim)
d)Mahkemece verilen merciine tevdi kararında Anayasa 40/2. madde uygulanmalı mıdır? Yani merciine tevdi kararı veren Mahkemece, davacının bundan sonra süreci ne şekilde takip etmesi gerektiği ile ilgili bilgilendirilmesi gerekir mi?
İdari yargıda yeni olan İstinaf müessesesine ilişkin olarak(özelde “istinafa katılma”yla ilgili) birkaç sorum olacak, bu hususlar kanunda açık bir biçimde düzenlenmediği, daha çok yorum ve içtihat yoluyla içi doldurulmaya çalışıldığı için aydınlatırsanız çok sevinirim.
1) İlk derecede idare aleyhine açılan iptal davası lehe sonuçlanmış ve idarece istinaf kanun yoluna başvurulması karşısında davacı daha önce talep etmemiş olsa bile istinaf başvurusunda bulunabiliyor. Burada cevap dilekçesiyle istinaf başvurusu aynı dilekçe ile mi yapılmalıdır yoksa ayrı bir dilekçe ile mi talep edilmelidir?
2) Davacının lehine sonuçlanan bir iptal davasının idare tarafından istinafa götürülmesi karşısında, davacı, “ilk derece mahkemesinin karara esas teşkil eden gerekçesini yahut karara dayanak teşkil eden sebepleri” yerinde bulmadığı için karşı istinafa başvurabilir mi? Yani misalen bir kamu görevlisi hakkında tesis edilen “naklen atama” işleminin iptali için açılan bir idari davada mezkur işlem ilk derece mahkemesi tarafından “aile birliği” gerekçe gösterilerek iptal edilmişse ve fakat siz esas olarak naklen atama işleme dayanak “düzenleyici işlem”in hukuksuz olduğuna inanıyorsanız ve dilekçelerinizi esas olarak bu hususa dayandırmışsanız bu gerekçelerden hareketle “istinafa katılma” müessesine başvurulabilir mi?
Bu soruya yanıtınız eğer mümkün şeklindeyse;
3) İstinafa katılma dikekçesinde, lehinize olan kararın bozulup yeni bir karar verilmesi mi yoksa lehinize olan ilk derece mahkemesi kararının korunup sadece bu kararın gerekçesinin değiştirilmesi mi talep edilmelidir, teknik olarak hangisinin talep edilmesi daha uygundur? Yeni bir karar verilmesinin talep edilmesi lehinize olan ilk kararın ortadan kaldırılıp aleyhinize bir netice ortaya çıkması gibi sonuçlar doğurabilir mi?
4) İdari işlemlere ilişkin tam yargı davası kanun yolu aşamasında da istenebileceği için “istinafa katılma” aşamasında da tam yargı davası açılabilir mi? Eğer açılabiliyorsa bu dava da ayrı bir dilekçeyle mi yoksa cevap dikekçesiyle mi talep edilmelidir? Tam yargı davası en geç ne zamana kadar açılabilir?
Sayın BOZKURT, merhaba. İlk sorunuzun yanıtı; her iki şekilde de olabileceği yolundadır. İkinci sorunuza gelince; ilk derecede katılma olmadıysa, kanun yollarında katılma mümkün değildir. İstinaf da, bir kanun yoludur. Esasen, verdiğiniz örneklerde, sanki davacının istinafta katılmasından söz ediyor gibisiniz. Ya da ben öyle anladım. Davacı, davanın da, kanun yollarının da tarafıdır. Tarafların davaya katılması diye bir şey olmaz. Katılma, davaya nazaran üçüncü kişiler için var olan bir müessesedir.
Sayın Candan, lehinize sonuçlanmış bir davanın İdarece istinafa götürülmesi karşısında “gerekçenin değiştirilmesi talebiyle karşı istinafa başvurulması”, hataen “istinafa katılma” olarak ifade edilmiş. Bu açıklama çerçevesinde 2,3 ve 4 soruları değerlendirme imkanınız olursa sevinirim.
candantsaid:
Sayın BOZKURT; kimi BİM tarafından uygulanmakla birlikte, istinafta, istinafa tabi kararın gerekçesinin değiştirilmesi diye bir müessese bulunmamaktadır. İstinaf mercii, ya istinaf başvurusunu reddeder, ya da kararı kaldırıp, işin esası hakkında yeniden yargılama yaparak karar verir. İkincisi; lehinize olan bir kararı kanun yollarına götürüp götüremeyeceğiniz, tartışmalı bir konu. Ben; kimi hallerde götürülebileceğini düşünüyorum. Örneğin; esastan iptali gereken bir işlemin şekil unsurundaki sakatlık nedeniyle iptalinde böyle bir durum olanaklı olabilir. Ama; sizin olayınızda, mümkün olacağını sanmıyorum. Gecikme için kusura bakmayın.
Hasan Rastgeldisaid:
Sayın Candan
474 Sayılı Kanun’la,% 162 had tanımlanmış bir pozisyonun Gümrük Vergi Oranı, Cumhurbaşkanı tarafından KARAR ‘la düzenleme yapılarak ,% 145,80 ‘den % 7’ye indirilmiştir. Bir süre sonra aynı tarife pozisyonu için yeni bir CUMHURBAŞKANI KARAR’ ı ile yeni bir düzenleme yapılıp, bu defa vergi oranı % 7’den % 145,80’e yükseltilmiştir. Vergi oranı için, % 50 yükseltmenin baz alınacağı had ve nispet, 1996’daki % 162 mi ,yoksa son uygulanan % 7 midir ? Bu düzenlemeleriN KARAR’la yapılması doğru mudur ? KARARNAME olması gerekmez mi ?
Sayın RASTGELDİ, merhaba. 474sayı Kanun vergi oranlarında değişiklik yapma yetkisini Bakanlar Kuruluna vermekteydi. AY değişikliğinden sonra, bu yetki, Cumhurbaşkanına geçti. CB bu yetkisini kararnameyle değil, kararla kullanabilir,. Değişiklik yapma yetkisi, CB Kararnamesinin konusu değildir. Artırmada temel alınan ölçüt, Gümrük Tarife Cetvelinde yazılı orandır. O oranın %50’sine kadar artırmak mümkündür. Ama, bu yetkinin, bugün olduğu gibi keyfi olarak/ haklı sebepler olmadan kullanılması, AY 73/son fıkranın amacına uygun olmadığını düşünüyorum.
Sayın Candan
Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İçin Kanun Hükmünde Kararname çıkarılabilir mi ? Kanunlarda değişiklik kararname ile yapılabilir mi ? (02.07.2018 TARİH VE 700 SAYILI KARARNAME)
Sayın RASGELDİ, CB Hükümet sistemini getiren Anayasa değişikliğinden sonra, KHK yayımlama yetkisi veren AY 91’inci madde yürürlükten kalkmış bulunmaktadır. Madde yürürlükte iken, maddede yazılı AY ‘nın kısım ve bölümleri ile ilgili konular hariç, BKuruluna, KHK çıkarma yetkisi verilebiliyordu. Yetki kanunuyla düzenlenmesi konusunda yetki verilen alanda, daha önce çıkarılmış bir KHK varsa o KHK veya bir KHK çıkarma yetkisi süresi bitmemişse, var olan KHK, yine KHK ile değiştirilebilmekteydi.
Sayın başsavcım merhabalar,
Böyle bir site ve soru imkanı için öncelikle teşekkür ederim.
Vergi mahkemesi hakimi olarak görev yapmaktayım.
– Emlak vergisine esas asgari arsa metrekare birim değerinin belirlenmesine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davalarda;
1. Sorum; taşınmazın el birliği mülkiyeti halinde mirasçılar zorunlu dava arkadaşı mı yoksa koruma hükümleri çerçevesinde mirasçılardan birisi böyle bir davayı açabilir mi ?
2. Sorum; takdir komisyonu kararı cadde veya sokak bazında objektif düzenleyici işlem niteliğinde olarak görüyorum
a-)bu durum İYUK bağlamında düzenleyici – bireysel (tahakkuk) işlem açısından dava açma süresine etkisi olur mu ?
b-)HMK m. 325 bağlamında üzerinde serbestçe tasarruf edilebilir veya edilemez bağlamında ise hangi kapsamda değerlendirmek gerekir ?
Sayın YILMAZ . merhaba. Kimi kişisel nedenlerle siteye girme zamanım pek olmadığından, sorunuza, ancak şimdi yanıt verebiliyorum. Bu tür bir gecikmem olduğunda, bunun siteye girmeye vakit bulamamamdan kaynaklandığı şeklinde yorumlanmasını ve elektronik posta adresime aynı sorunun yöneltilmesini dilerim. Kusura bakmayın. Elbirliğiyle mülkiyette, ortakların birlikte hareket etme zorunluluğu, mülkiyete konu mal veya pay üzerindeki tasarruflarla ilgilidir. Vergi ve unsurlarının bu tür bir tasarruf ya da tasarrufa ilişkin olduğunu düşünmüyorum. Yani; maliklerden her birinin tek başına veya müştereken dava açabileceklerini düşünüyorum. Kaldı ki; pay sahiplerinin acil durumlarda tek başına hareket etme yetkileri de bulunmaktadır. İkinci sorunuza gelince; ben de sizin gibi düşünüyorum. Bu konuda, sitede yayımlanmış bir makalem olacak. Onu okumanızı öneririm. HMK’nun 325’inci maddesine gelince; sanırım önceki açıklamam, en azından, benim açımdan, bu maddenin uygulanmasına gerek bırakmamaktadır. Selamlar.
Cizre Belediyesi Özel kalem müdürü atamam için Çevre ve Şehircilik bakanliğana kurum tarafindan yazım gönderildi. Benim atama işlemlerim yapilirken de ayni belediyenin Personel A.Ş şirketinde de girişim vardi ve özel kalem personeli olarak görev yapmaktaydim. 6 ay boyunca bakanlık ne olumlu nede olumsuz bir cevap verdi. Belediyeye kayyum atandi.Şirketeki sözleşmem yenilenmedi. Ayni şekilde belediye tarafindan bakanliktan “görülen lüzüm üzerine “evraklarim geri istendi. Bakanlık 1 hafta içinde evraklari geri iade etti. Avukat arkadaşlardan sağlıkli bir bilgi alamadim.
1. sorum : Ben bu durumda dava açabilir miyim.
2 .sorum: Dava açabilirsem davalı taraf bakanlık mı olmali yoksa belediye mi.
3. sorum: Buna benzer bildiginiz emsal kararlar var mı. Her ihtimalde de dava açarsam Kazanma ihtimalim olur mu.
Hasan Bey, açıklamalarınızdan anlayabildiğim kadarıyla hakkınızda tesis edilen iki işlem var:
1- Sözleşmenizin yenilenmemesi işlemi,
2 – Belediye özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanmama işlemi.
İlk işlemle ilgili olarak, statünüzü; daha doğrusu, sözleşmenin niteliği hakkında tam bilgi edinemedim. Anladığım kadarıyla, anılan şirket, belediyeye hizmet temin taşeron şirket ve sizin bu şirketle olan sözleşmenizde, iş akti sözleşmesi. Eğer, sözleşme belediye ile olmuş olsaydı, idari sözleşme sayılacağından, bu sözleşmenin uzatılmaması işlemine karşı süresi içerisinde idari dava açabilirdiniz. Üzerinde çok fazla düşündüğüm bir konu olmamakla birlikte; bu tür çalışma yönteminin, bir tür muvazaa olduğunu; gerçekte, taşeron şirket elemanının belediyenin (özel kalem hizmeti gibi) asli kamu hizmetlerini yürüten elemanı olduğunu; salt, 657 sayılı Kanunu dolanmak amacıyla bu tür yöntemlere başvurulduğunu düşünüyorum. Danıştay’ın (vergi dava dairelerinin, vergilendirme işlemleri dolayısıyla baktığı davalarda) şirket elemanı olarak özel hastanelerin çalıştırdığı hekimlerle ilgili kararları da bu yönde. Bu bakımdan; ben, şirkete karşı iş mahkemesinde, belediyeye karşı da, idari yargıda dava açılabileceğini; ancak, bunlardan birinin seçilerek, davanın açıldığı mahkemenin kararına göre hareket edilmesi gerektiğini; yargının bu karışık (muvazaalı) durumu çözmesi gerektiğini düşünüyorum.
İkinci işleme gelince; atama yetkisinin belediye de mi bakanlıkta mı olduğunu anlayabilmiş değilim. Bir belediyenin özel kalem müdürlüğüne yapılan atama, çevre ve Şehircilik Bakanlığı neden ilgilendirir, onu da anlamadım. Bu da başka bir muvazaa olabilir mi?Bu durumu ve özel kalem müdürlüğü kadrosuna atama için izlenen yöntemi (örneğin; ilan, sınav vs) açıklarsanız, bir şey söyleyebilirim, belki.
Cevap verdiğiniz için teşekür ederim.
Savcım
Şirket Cizre belediyesi personel A.ş dir. 2018 yilin da kit ve bit lerde çalişan işçierle ilgili yapilan düzenlenme sonucu kuruldu. Benim asıl meselem şirketle olan durumla alakalı değil zaten davada açmadim. Asıl ihtilafa düştüğüm özel kalem müdürü olarak yapilan atamam ile ilgili olan kısmı. Özel kalem müdürlüğü istisnai kadrolardan olduğu için Çevre şehircilik bakanlıği yerel yönetimler genel müdürlüğünden OLUR almak zorunda.Eskiden İç işleri bakanlıği mahhali idareler bakıyordu. Cizre belediyesi özel kalem müdürlüğü münhal durumdaydı. Belediye benim atamam için bakanliğa olur için yazi gönderdi. Belediye 6 ay boyunca yazı gondermesine rağmen bakanlik olumlu veya olumsuz cevap belirtmedi. Kayum atandiktan sonra belediye hiç bir gerekce belirtmeden bakanliktan evraklari geri iadesini istedi. Bakanlikta iade etti. Burdaki bir çok avukat ile konustugumda bakanlık herhangi bir işlem tesis etmedigi için emin olmamakla beraber dava açsan bile red edilceği yönünde fikir belirti . Ilk sorularda belirtigim gibi idare mahkemesine dava açabilir miyim. Dava açsam da davalı taraf hangisi olmalı.
Saygılarımla
Önder İHTİYARsaid:
Merhaba sayın Başsavcım.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde, Danıştay 9. Dairesinin 30.12.1985 tarih ve E:1983/5384, K:1985/2047 sayılı kararına atıf yapmak suretiyle, mahkeme kararlarının uygulanmaması halinde açılacak tazminat davasının, kararı infaz edilmemiş olan mahkemede açılması gerektiğini ifade etmişsiniz.(Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu-Pwc yayınları-6. Baskı-s.725)
Danıştay 4. Dairesinin E:2012/6005, K:2015/858 sayılı kararı,
Danıştay 3. Dairesinin E:2016/16540, K:2020/4520 sayılı kararı,
Danıştay 7. Dairesinin E:2016/6632, K:2018/3163 sayılı kararından, herhangi bir vergi mahkemesinde dava açılabileceği anlaşılmaktadır.
Kanun maddesinden, kitabınızda belirttiğiniz görüş yönünde sınırlayıcı bir ifade anlaşılmamaktadır.(Yanlış anlamadıysam)
Sayın İHTİYAR, kararı infaz edilmeyen mahkemeden kasıt, mahkeme türü bakımındandır. Tabii ki, birden fazla idare veya vergi mahkemesi olan yerlerde, doğrudan kararı veren mahkemeye dava açmak mümkün olmaz. Kanunda, bu halde, tam yargı davasının nerede açılacağına dair bir düzenleme yok. Bu duruma bakarak, idare mahkemesinde açılabileceği söylenebilir. Yanlış da olmaz. Ancak; baştan beri uygulama, kararın nasıl uygulanacağını en iyi uzman mahkemenin bileceği anlayışı ile, karar idare mahkemeninse, tam yargı davasının idare mahkemesinde; vergi mahkemesininki ise, bu mahkemede açılacağı şeklinde olmuştur. O açıklama, bunu anlamaktadır. İyi geceler.
Merhaba sayın Başsavcım.
Mahkeme kararlarının yerine getirilmemesi halinde, tazminat davasının nerede açılacağı sorusuna verdiğiniz yanıtınız için teşekkür ederim.
Soruda, görüşünüzün, davanın bizzat kararı veren mahkemede açılması şeklinde olduğu yönündeki ifademin sebebi, kitabınızın (Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu-Yetkin Yayınları-9. Baskı-s.1013) ilgili kısmında atıf yaptığınız Danıştay 9. Dairesinin 30.12.1985 tarih ve E:1983/5384, K:1985/2047 sayılı kararının, dipnotta yer alan ”Danıştay kararlarına göre işlem tesis etmeyen ve eylemde bulunmayan idare aleyhine açılacak tazminat davasının görüm ve çözümünün, kararı veren Danıştay dairesine ait bulunduğu hk” ifadesinden kaynaklanmıştır. Söz konusu kararın içeriğine ulaşamadığımdan, “kararı veren Danıştay dairesine ait bulunduğu hk” ifadesini bizzat kararı veren mahkeme olarak değerlendirdim. Esasen alıntı yapılan ifadenin de bu şekilde değerlendirmeye açık olduğunu, 1013. sayfadaki -ab- kısmının ikinci paragrafındaki açıklamanızın da açıkça “mahkeme türünü” anlattığını söylemenin de güç olduğunu belirtmek isterim.
Sonuç itibariyle, görüşlerinize çok değer veriyor olmam sebebiyle, konuyu daha iyi anlamak adına soruyu sormuş olmam benim adıma çok iyi oldu.
İlginize tekrar teşekkür ederim.
Önder İHTİYARsaid:
Merhaba sayın başsavcım.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu(Yekin Yayınları-9. Baskı.s.1180-1181) isimli kitabınızda, adli yardım talebinin kabulü ya da reddine ilişkin kararların kesin olduğuna, itiraz imkanının mümkün olmadığını aksi yöndeki idari yargı yerlerinin uygulamalarının hatalı olduğunu ifade etmişsiniz.
Bu görüşünüzü dayanağı olarak,
a-İdari uyuşmazlıklar ile özel hukuk uyuşmazlıklarının farklı yargılama usulüne tabi olması,
a-İYUK 31. maddesinde yapılan atıfların başvuru ve kanun yolu aşamasını kapsamadığı,
aa-İtiraz ve kanun yoluna ilişkin hususların İYUK’ta açıkça düzenlendiği,bu konuda HMK’ya atıf yapılmadığı,
ab-2576 sayılı Kanun’da İdare ve Mahkemelerinin görevlerinin sayıldığı, (Mahkemelerin adli yardıma itiraz konusunu incelemesinin yetki aşımı olduğu)
ac-Kanun Koyucunun, eşdeğer yargı mercileri arasında itiraz incelemesine izin veren bir iradesi olmadığı, yönünde beyanda bulunmuşsunuz.
Aşağıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, adli yardıma itiraz müessesesini işleten yargı kararlarının “hatalı olmadığı, durumun yorumu gerektirdiği” değerlendirmesini yapma durumunuz söz konusu olur mu?
1-İdari Yargının var oluş sebebi(Güçlü idare karşısında zayıf durumdaki gerçek ve tüzel kişilerin hak arama durumu)
2-İYUK 31. maddesinde atıf yapılan konularda, atıf yapılan konulara ilişkin “bu kanunda hüküm bulunmayan hususlarda” ifadesi dışında herhangi bir sınırlama yapılmadan HMK hükümlerinin uygulanacağının belirtilmesi,
3-İYUK 31. maddesinde, duruşma konusunda yapılan sınırlayıcı atfın diğer konulara ilişkin yapılmaması, ihbar konusunda ayrıca bir belirleme yapılması,
4-2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27/7. maddesinde yer alan , “Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine (…) kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir.” ifadesinde yer alan “bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine” şeklindeki ifadenin Kanun koyucunun eşdeğer mahkemeler arasında itiraz incelemesine izin veren bir iradesinin olduğunu göstermesi,
5- Kitabınızın 1181. Sayfasında , “…..adli yardım talebinin ret ya da kabulüne ilişkin kararlara karşı içinde itiraz edilebileceği…..” ifadesine yer verilmiş ise de, HMK 337/2. fıkrada yalnızca ret kararına itiraz imkanının olduğu düzenlenmiştir. (sehven yazıldığı düşünülmektedir)
İtiraz imkanının yalnızca ret kararına karşı olduğu ve adli yardım müessesesinin, Anayasanın 36. maddesinde belirtilen “Hak arama hürriyeti” ile doğrudan ilgili bir durum olması ve adli yardım ret kararına itiraz imkanının olmadığı yorumunun bu hakkı sınırlayıcı bir sonuç doğurması ihtimali,
6- Özel hukuk uyuşmazlıkları ile idari uyuşmazlıkların çözümü noktasında farklı bir yargılama usulünün uygulanmasının, adli yardım müessesesinin işleyişine etki edecek bir durumunun olmaması,[Bu hususu, Vergi Yargısı Harçları konusundaki 1 ve 3 sayılı tarifenin uygulanması konusundaki yaklaşımınız(1 sayılı tarifedeki tam yargı davası nedeniyle ödenecek harçlar ile vekalet suret harcının Vergi Yargısında da alınması gerektiği) açısından da değerlendirebilirsiniz.]
7-2576 sayılı Kanun’un “İdare Mahkemelerinin Görevleri” başlıklı 5/d ve “Vergi Mahkemelerinin Görevleri” başlıklı 6/c maddesinde yer alan “diğer kanunlarla verilen işleri” ifadesinin geniş yorumlanmak suretiyle yetki probleminin aşılabilir olması,
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, değerlendirmemi istediğiniz hususları zaten, kitabın ilgili bölümlerinde fazlasıyla değerlendirdim. Tümünün karşılığını o açıklamalarda bulabilirsiniz. Burada yalnızca şunu söyleyeyim. Yargılama usulü, yasallık alanının konusudur. Kıyas ya da genişletici yorum yapılarak, falanca kanundaki usul kuralı burada da uygulansın denilemez. Ya da, aynı yöntemle, olmayan kural yaratılamaz. Ben, sözünü ettiğiniz konudaki idare mahkemelerinin kararlarının hatalı olduğunu (inanıyorum veya düşünüyorum değil) biliyorum. Kıyasen, HKM’yi İYUK’a uygularsanız, sonunda idari yargı olmazsınız; başka bir şey olursunuz. Doğru sonucu varmak için, ilke ve kuralları doğru yorumlayıp, doğru anlamak gerekir. İdari Yargılama Usulüne ilişkin kurallarda, İdari Rejimin özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre yorumlanır.
Hatırlattığınız hatayı dikkate alacağım, teşekkürler.
Kamu görevlisine geçmişe dönük yapılan toplu ödemede faiz ödemesi yapılmamasına ilişkin işleme karşı doğrudan tam yargı davası açılması mümkün müdür? Dava dilekçesinde kamu görevlisinin alacağı faiz oranının hesaplanamaması nedeniyle miktar göstermeden dava açılması mümkün müdür ? Yoksa her ihtimale karşı fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak dava açmak mı gerekir ? Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.
Memura geçmişe dönük yapılan toplu ödemenin faizinin ödenmemesine ilişkin işleme karşı doğrudan tam yargı davası açılmasında yasal bir engel var mıdır ? Ödenmeme işleminin bir idari işlem olarak kabulü ve faizin de maddi zarar olarak kabulü mümkün müdür ? İdari eylem olarak kabul edilmesi halinde başvuru süresi ödenmeme işleminden itibaren mi başlamaktadır ? Şimdiden cevaplarınız için teşekkür ederim. Saygılarımla.
Süresinde olmak kaydıyla tabii ki yok Miktar hesaplamakta zorlanıyorsanız. Faiz tahakkuk ettirilip ödenmemesine ilişkin işlemin iptali istemiyle de dava açabilirsiniz. Bu takdirde; dava iptal davası olur. Ancak; işlemin iptaline ve ödenmeyen faizin tarafımıza ödenmesine karar verilmesi de diyebilirsiniz. Ya da, belli bir miktar faiz hesaplayıp, onu dilekçede gösterebilir; idarenin faiz tutarını mahkemeye bildirmesi üzerine de, fazla kısmı artırabilirsiniz (İYUK. md.16/4). Bu seçeneklerden birini seçip ona göre davranmak sizin takdirinizde.
Öncelikle, yazdıklarınızı yılların verdiği deneyim ve araştırmanın da etkisiyle kendinizden emin bir surette yazdığınızın farkındayım. Ancak ben de araştırmayı seven ve eserlerinizden istifade eden birisi olarak tam olarak anlayamadığım yerleri açıklığa kavuşturmak adına bazı hususları sorma gereği duyuyorum. Anlayışınıza sığınarak bu doğrultuda aşağıdaki soruları soracağım.
1-Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) “….Tarh işleminin tebliğinden sonra ise,yeni ve başka bir zaman aşımı(tahsil zamanaşımı) işlemeye başlar.Eğer bu arada tarh işlemine karşı idari dava açılmışsa, bu tahsil zamanaşımı ile ilgili bir sorundur.” ifadesine yer vermişsiniz.
6183 sayılı Kanun’un 102. maddesinde, tahsil zamanaşımı vadeyi takip eden yıldan başlayacağı ifade edilmiştir. Tarh işleminin tebliği halinde dava açılmaması ya da açılması durumuna göre vade tarihi değişebilmektedir(VUK 112)Birinci durum için en az 2 aylık ikinci durum için ise mahkeme sürecinin uzunluğuna göre değişecek bir süre söz konudur. Kısaca vadesi gelmemiş bir alacak için tahsil zaman aşımı nasıl başlayacaktır? İfadenizin bu hususlar gözetilerek düzeltilmesi gerekir mi?
2- Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) mahkemece verilen iptal kararının tarh zamanaşımı süresini keseceğini ifade etmişsiniz. Örnek olarak da 2577 sayılı 28/5. maddesinin uygulamasını vermişsiniz.
2.1. 213 sayılı Vergi Usul Kanununda tarh yöntemleri sayılmıştır. 2577 sayılı Kanun’un 28/5 maddesinde bir tarh işleminden değil, bir bildirimden bahsedilmektedir.2577 sayılı Kanun’un 28/5. maddesi uyarınca tesis edilen bildirim VUK’taki hangi tarh yöntemine göre yapılmaktadır? VUK’taki tarh yöntemlerinden biri değilse buradaki durumu yine de tarh zamanaşımının kesilmesi olarak izah etmek de bir mahzur olmaz mı?
2.2. Söz konusu ifadeniz aşağıdaki örnek için de geçerli midir? (Bu örnek, sayfanın başında yer alan işlemin bir kısmının hukuka aykırı olması halinde işlemin tamamı için verilen iptal kararları için açıklama yapmış olmanız nedeniyle verilmiştir.)
Vergi mahkemesi iptal kararının gerekçesinin araştırmanın eksik yapılmış olması nedeniyle verildiğini kabul edelim. Bu durumda da tarh zamanaşımının kesildiği, vergi dairesinin mahkemece verilen iptal kararı üzerine yeniden başlayan zamanaşımı süresi içinde gerekli araştırmayı yaparak yeniden tarhiyat yapabileceğini kabul edebilir miyiz.?
Cevabınız evet ise, bu durum verginin kanuniliği ilkesi ile ne derece bağdaşmaktadır?(Kanunda zamanaşımının kesilmesine ilişkin böyle bir hüküm yok iken) 6183 sayılı Kanun’un 103/7. maddesinde, “İhtilaflı amme alacaklarında kaza mercilerince bozma kararı verilmesi” ifadesine, 103/9. maddesinde yer alan “Kaza mercilerince icranın tehirine karar verilmesi” ifadesine yer verilmiştir. Görüleceği üzere Kanun Koyucu yargı sürecini düşünerek tahsil zamanaşımının kesilmesine ilişkin düzenlemeler yapmıştır.
Tarh aşaması ile ilgili olarak ayrıksı düşünmeyi gerektirecek nasıl durum bir vardır?
3-Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) “Bize göre; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 114. maddesinde yazılı, tarh zamanaşımını durduran ve “kesen” sebepler” ifadesine yer vermişsiniz.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesinde “tarh zamanaşımını kesen sebepler” yer almamaktadır. Bu ifade sehven mi yazılmıştır?
Sayın İHTİYAR, merhaba.
İletinizin girişinde, bana, şöyle demek istediğinizi yorumladım: “Deneyiminize çok fazla güveniyorsunuz. Bu, sizi hata yapmaya yöneltiyor. Ben, iyi bir araştırmacıyım. Bu hatalarınızı buluyorum”. Başka şey söylemek istiyorsanız, kusuruma bakmayın; ben böyle anladım. Öncelikle şuhnu söyleyeyim: Benim kitap ve yazılarımda hata veya eksiklik arayan, siz ilk değilsiniz. Sanırım son da olmayacaksınız. Bunu, yakınmak için söylemiyorum. Aksine, mutlu oluyorum. Kitabın son baskısını okuduğunuza göre, başındaki açıklamayı da okumuş olmalısınız. Orada, kimi güçlüklerimden söz ediyorum. Okuyucunun, eleştirileri, bana bu güçlükleri aşmamda yardımcı oluyor. Bu da, beni, memnun ediyor. Şimdi gelelim, yorum ve sorularınıza.
1 – Kitabın 342’nci sayfasında, tahsil zaman aşımının tarh işleminin tebliği ile başladığını yazdığımı söylüyor ve eleştiriyorsunuz. Cümleyi yeniden okudum, Hatta, tüm sayfayı ve öncesi ile sonrasını da. Eğer, cümleyi bağlamından ayırırsanız, haklısınız. Bir vergi hukukçusu böyle bir cümleyi nasıl kurar diyebilirsiniz. Ama; o cümlenin bağlamı, tarh ve tahsil zaman aşımlarının nasıl hesaplanacağı ya da hesaplanma yöntemi değildir. Bu yöntemler için, Tarh Yöntemleri kitabımla, 6183’le ilgili açıklama kitabına bakmalısınız. Bu cümlenin bağlamı; vergi idaresinin yapmış oldukları işlemlerin hangi tür idari davaya konu edilmesi gerektiği konusunda uygulamada çıkan tartışmalar dolayısıyla ve bu dava türünün süi jeneris dava veya tam yargı davası olduğu konusundaki görüşlere yönelik eleştirilerdir. Bu görüşte olanların, tarh zaman aşımının dava sonuna kadar geçeceği; eğer, tarh işleminin kısmen hukuka aykırı olması halinde tadilen tasdik kararı verilmezse, verginin zaman aşımına uğrayacağı iddialarına karşı; vergi alacağının doğduğu tarihten tahsiline kadar iki farklı zaman aşımı aşamasının olduğu, vergi tarhiyatının tebliğiyle, tarh zaman aşımı ile ilgili sorunun sona erdiği; başka anlatımla, vergi idaresinin bu zaman aşımı ile ilgili olarak üzerine düşeni yapmış olduğu; bundan sonra başka bir zaman aşımı aşamasının devreye girdiği açıklaması yapılmıştır. “Aynı aşama için iki ayrı zamanaşımı söz konusu olamayacağından, tarh zamanaşımı ile ilgili herhangi bir sorun mevcut değildir.” cümlesi, bunun için kurulmuştur. Eleştirdiğiniz cümlenin bağlamı budur. Bu bağlamın, tahsil zaman aşımının başlangıcı ve hesabı ile ilgili ayrıntılı açıklama gerektirdiğini düşünmüyorum.
2 – İdari Yargılama Usulü Kanununun 28’inci maddenin 5’inci fıkrasında, tarhiyattan değil, bildirimden söz edildiğini ileri sürerek, aynı sayfada bu konuda yapılan açıklamaları eleştiriyorsunuz. Ancak; bildirilen bir şeyin; yani, bildirimin bir içeriğinin olması gerekli. İçeriksiz bildiri, boş bir A4 kağıdından başka bir şey değildir. O şeyin ne olduğunu yine fıkra söylüyor. Kullanılan ibare; “… tespit edilecek vergi, resim…bildirilir” şeklindedir. Yani; bildirilen şey, tespit edilen vergi olmaktadır. Vergi hukukçularına bu ibare; yani, “verginin tespiti” bir şey anımsatır. Umarım size de anımsatıyordur: VUK’nun 20’nci maddesinde yapılan tarh tanımını. Madde, vergi tarhı için, “… vergi alacağını miktar itibarıyla tespit eden idari muamele” demektedir. Demek ki, verginin miktar itibarıyla tespiti tarh işlemi oluyor. 28’inci maddenin 5’inci fıkrasında söylenen de verginin tespiti olduğuna göre, bildirimin konusu tarh işlemi olmaktadır. Kitabın sonraki baskısında, bu konuyu, bu ilişkiyi kuramayanların da anlayabileceği şekilde açıklamaya çalışırım: Söz.
3 – Diyorsunuz ki; VUK’nun 114’üncü maddesinde tarh zaman aşımının kesileceğine dair bir hüküm yok. Doğru. Gerçekten yok. Esasen; söylediğiniz sayfada, benim de söylediğim bu. Üstelik bunu açıkça söylüyorum. Eleştirdiğiniz fıkrada söylemeye çalıştığım; eğer, kısmen iptal kararı ile tarh zaman aşımının kesildiği veya daha doğru olarak yeniden başladığı kabul edilmezse, vergi idaresi, kısmen iptal kararının gereklerini nasıl yerine getirecek. Yani, sözünü ettiğimiz tarhiyatı nasıl yapacak. Vergi mahkemesince dava karara bağlanıncaya kadar zaman aşımı dolmuş olabilir. Eğer, zaman aşımının kesilmediği veya yeniden başladığı kabul edilmezse, fıkrada sözü edilen tarhiyatın yeniden yapılması mümkün olmaz. Kanun koyucu, fıkrayı düzenleyerek, kapalı bir biçimde, zaman aşımının dikkate alınmayacağını söylemiş olmaktadır. Bu ise, ancak dolan zan aşımının yeniden başlamasıyla mümkündür. Orada söylenen bu. Bunu eleştirebilirsiniz; ama, ben; böyle düşünüyorum.
Sanırım, böylece diğer sorularda yanıtlanmış oldu. Son olarak, size, deneyimin kazandırdığı bir öneride bulunayım: Madem ki, iyi bir araştırmacı olmak istiyorsunuz; umarın öyle de olursunuz; okuduğunuz her şeyi, bağlamıyla anlamaya ve yorumlamaya çalışın. Başarı dileklerimle.
Not: Bu iletiden önce, başka ve benzer bir ileti yazmıştım. Bulunduğum yerdeki internet bağlantısı sorunu nedeniyle gitmediğini gördüm ve ikinci kez yazdım. Eğer. O da elinize bir biçimde ulaşırsa, bu açıklama çerçevesinde değerlendirmenizi rica ediyorum.
Sayın Başsavcım merhaba.
Sizi üzdüysem gönülden özür dilerim.
Ancak niyetim sizin hatalarınızı bulmak değil kavrayamadığım hususları kendi adıma açıklığa kavuşturmaktır.
Yazdığınız hususları kendinizden emin olarak ifade ettiğinizi belirtirken niyetim sizi eleştirmek değildi. Aksine bu ifadeyi bilgi,tecrübe ve deneyiminizin yoğunluğu sebebiyle her ihtimali gözeterek yazdığınızı bu nedenle hata payınızın düşük olduğunu ve size duyduğum saygıyı ifade etmek için kullandım.Belli ki meramını düzgün anlatamadım.Tekrar özür dilerim.
10 yıl Vergi Mahkemesi hâkimliği yaptım.
Eserlerinizden gerek meslekte gerekse sonrasında çokça istifade ettim.Etmeye de devam ediyorum. Zira idari yargı mensubu olup ortaya birçok eser çıkarmış sizin dışınızda ikinci bir kişi yok.
Benim için bu anlamda bir idolsününüz.
Ayrıca tavsiyenizi ve eleştirinizi iğneleyici de olsa dikkate alacağım.
İlginize tekrar teşekkür ederim.
Önder İHTİYARsaid:
Sayın Başsavcım merhaba.
İki soru sormak istiyorum.
Birinci sorum, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesine ilişkin olup üst makam ya da üst makam yoksa işlemi yapmış olan makama, başvurunun yapıldığı günün geriye kalan dava açma süresine eklenip eklenmemesine ilişkin olacaktır.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı-s.682-683) verdiğiniz örneklerde başvuru yapılan günü işlemiş olan dava açma süresine dahil etmektesiniz. Ancak atıf yaptığınız kararlardaki durum (Danıştay 7. D. 10.12.1999, E:1999/1100, K:1999/3674-Danıştay 8. D. 19.10.1987, E:1987/313, K:1987/416), verdiğiniz örnekler ile uyum taşımamaktadır. Zira söz konusu kararda başvuru yapılan gün işlemiş olan dava açma süresinden sayılmamakta(dava açma süresinin son günü başvuru yapıldığından) ilgilisine 1 gün daha süre verilmektedir. Bu doğrultuda kitapta verdiğiniz birinci örnekte geriye kalan dava açma süresinin 15 gün, ikinci örnekte 41 gün olması gerektiğini düşünüyorum.
Son tahlilde,görüşünüz,
Kanunda yer alan “……idari dava açma süresi içinde istenebilir.” düzenlemesi ile “….başvurma tarihine kadar geçmiş süre de…. ” ifadelerini de dikkate almak suretiyle,
başvuru yapılan günün işlemiş olan dava açma süresine dahil edilmesi yönünde mi yoksa dahil edilmemesi gerektiği yönünde midir?
Bu soruyu eksiklik tespit etmek amacıyla değil tamamen düşüncelerinize verdiğim değer nedeniyle ve durumu aydınlatmak adına(gözden kaçırdığım bir husus olup olmadığı) sorduğumu bir kez daha ifade etmek isterim.
İkinci sorum da, İYUK 10 ve 11. madde uygulamasında, 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu’nun 5. maddesinin uygulanıp uygulanamayacağına ilişkin olacaktır.
Cevabınız uygulanabileceği yönünde ise,
3071 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca, başvurunun yanlış yere yapıldığı bu nedenle başvurunun yetkili mercie iletildiği bilgisinin, ilgilisine bildirilmesi ile bildirilmemesi(emredici hüküm olmasına karşın) durumlarında uygulama nasıl olmalıdır?
Sayın İHTİYAR, merhaba.
Sorunuzdaki Yedinci Dairesi kararını örnek olarak ben de beğenmedim. Onun yeri orası olmamalıydı. Yada, ek açıklama gerekliydi. Sonraki baskıda gerekli açıklamayı yaparım. Sekizinci Daire kararına gelince, o karar, dava açma süresi ile değil, bekleme süresi ile ilgili ve doğru örnek. Sorunuzun devamına gelince; “kadar” sözcüğü, doğru, biraz kafa karıştırıcı; ancak, 521 sayılı Kanunun ilk zamanlarından bu yana, üst makama başvuru süresi işleyen dava süresinden sayılıyor. Örnek: DDK, K:1967/436. Uygulamada böyle anlaşılıyor; ben de öyle anlıyorum.
Son sorunuza gelince; 3071 sayılı Kanun dilekçe hakkı konusunda genel kanun. Dolayısıyla; özel kanunlarda hüküm bulunmayan hallerde uygulanır. İYUK 10 ve 11’de de, 3071/5 gibi bir düzenleme yok. Dolayısıyla, uygulanmasına engel bir durum da yok. Ancak; yanlış makama başvurunun doğru makama yapılmış sayılmasını öngören bir düzenleme (örnek 4458/242) olmadıkça riskli bir başvuru olur. İyi akşamlar dileğiyle.
Öncelikle sorularıma verdiğiniz yanıtlar için teşekkür ederim.
1- İlk sorum 2577 sayılı Kanun’un 26/3. maddesine yönelik olacak.
İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde (Yetkin Yayınları-9 Baskı-s.943-944) İYUK madde 26/3 uygulamasının daha önce hiç tebligat yapılmamış adrese ilk tebligat yapılmadan iade edilmesi haline münhasır olduğunu ifade etmişsiniz.
7201 sayılı Kanun’un 10. maddesine 6099 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle “Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır.”şeklinde hüküm eklenmiştir. Tebligat Kanunu’nun 21/1 ve 2. Fıkralarında adres kayıt sistemini de barındıran tebligat usulleri mevcuttur. 28. maddede ise ilanen tebligat yolu mevcut.(adres kayıt sisteminde kayıtlı adres olmaması hali vb.)
Bu durumda,
a- İYUK 26/3’ün uygulanma imkanı olmadığı yorumu yapılabilir mi?
b-Yoksa 7201 sayılı Kanun’un “Kazai Tebligat” başlıklı maddesinin özel düzenleme içerdiği ve sorulan hususa ilişkin söz konusu başlık altında düzenleme olmadığı dolayısıyla 1 nolu başlıkta belirtilen yorumun yapılamayacağı sonucuna mı varılmalıdır?
2-İkinci sorum ise,İYUK 28/5 maddesine ilişkin olacaktır.
İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde (Yetkin Yayınları-9 Baskı-s.559)düzenleyici işlem ve uygulama işlemi konusu anlatılırken( c) başlığında verdiğiniz “genel tebliğ ile tarh işlemi” örneğinin her ikisinin birlikte dava edilmesi halinde davada görevli mahkemenin (920 nolu atfı yapmak suretiyle) düzenleyici işleme bakmakla görevli idari yargı yeri olduğunu ifade ederken, eserinizin İYUK 28/5’e ilişkin açıklamaların bulunduğu 999. sayfada, “Yani Danıştay’ın ilk derece sıfatıyla vermiş olduğu kararların,bu fıkraya göre infazları mümkün değildir” ifadesini kullanmışsınız.
Burada bir çelişki mi söz konusudur yoksa benim göremediğim bir nüans mı vardır?
Sayın Başsavcım merhabalar.
Öncelikle hem size hem de soru soran herkese teşekkür ederim. Sorulan sorular ve verdiğiniz cevaplardan çokça şey öğrendim ve öğrenmeye de devam ediyorum.
Bende aklıma takılan bir soruyu sormak istiyorum size.
-Müfettişler tarafından düzenlenen Sahte belge düzenleme raporlarında mükelleflerin kendi beyanlarının fiktif olduğu gerekçesiyle kabul edilmemekte ve sahte olarak düzenlenen faturalardan komisyon geliri hesaplatılıp vergi tarh edilip vergi ziyai cezası kesilmektedir.Örnek vermek gerekirse; mükellef 2016 yılında 20.000 Tl ödenecek vergi beyan etmiş olsun, mükellef daha sonra incelemeye alınmış ve 2016 döneminde sahte belge düzenleyicisi olduğu ile ilgili rapor düzenlenmiş olsun. Düzenlenen raporda mükellefin kendi beyanına itibar edilmemiş ve elde edilen komisyon geliri üzerinden vergi tarh edilip 3 kat ceza kesilmiş.
Şimdi burada gerçekten vergi ziyaı doğar mı. Mevzuatta mükellefin farklı bir faaliyet dolayısıyla beyanname vermesi durumunda(faaliyet yasaklı bir faaliyet olsun veya olmasın) buna itibar edilmemesi gerektiği ile ilgili birşey hatırlayamıyorum. Sizin bu konudaki fikrinizi merak ediyorum.Şimdiden çok teşekkür eder ve İyi günler dilerim.
Tam olarak anlayamadığım bir soru ile ilgili değerlendirmenizi merak ediyorum.
Daha iyi anlatabilmek adına bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışacağım.
-Kat karşılığı inşaat işiyle uğraşan bir firmanın vergi incelemesinde olduğunu varsayalım. Bu firmanın daire satışlarının emsaline göre çok aşağıda olduğu düşünülerek incelemeye yetkili tarafından şirketin banka bilgilerine ve alıcıların ifadelerine başvurulmuş ancak olumsuz bir tespite rastlanmamıştır. Daha sonra daire bedellerinin KDV 27. madde gereğince emsal bedelleri ile satış bedelleri arasında yüksek tutarda fark olup olmadığının tespiti yönünden daire bedelleri ile ilgili olarak takdir komisyonuna sevk edilmiştir. Takdir komisyonu kararı ile satış bedelleri arasında açık bir şekilde fark olduğu belirlenmiş ve bu durum şirket yetkilileri tarafından haklı bir sebeple açıklanamamıştır. Daha sonda şirket hakkında sadece KDV yönüyle eleştiri konusu yapılmış(kurumlar yönünden eleştiri konusu yapılmamıştır.) yapılmıştır. Ancak arada bariz bir fark olduğu tespit edildikten sonra emsal bedel olarak takdir komisyonu kararı yerine VUK 267 e 2 gereğince maliyet bedeli esas alınmış ve aradaki fark üzerinden KDV hesaplanmıştır.
Şimdi bu örnek olayda soracağım soru;
— Güncel emsal VDDK kararlarının büyük çoğunluğunda mükelleflerin takdir komisyonuna sevk edilmesi durumunda takdir komisyonu kararının alındığı tarih itibariyle VUK 30 gereğince resen tarh sebebinin bulunup bulunmadığı aranılmaktadır. Ayrıca VDDK kararlarındaki gerçekleşen olayların tamamında takdir komisyonunun matrah takdir ettiği durumlar oluşturmaktadır.(mükellef hakkında düzenlenen VİR veya VTR ye dayanarak matrah takdir edilmektedir.) Örnek olaydaki gibi servet takdiri dolayısıyla mükelleflerin takdir komisyonuna sevk edilmesi ve takdir komisyonu kararına istinaden arada yüksek tutarda fark olması ve bunun haklı bir sebeple açıklanamaması durumunda sadece kdv yönünden 267/2 ye göre eleştiri konusu yapılması durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz. ( örnek olayda kdv 27 nin değerlendirilmesi için takdir komisyonundan bir bilirkişi gibi bilgi edinilmiştir.)
(– VDDK 2020/247 E. , 2021/1503 K. sayılı kararında sanki KDV yönüyle tarhiyat yapılabileceği gibi bir anlam çıkardım.)
Şimdiden çok teşekkür eder, Mutlu ve sağlıklı günler dilerim.
Sayın BAŞAR, merhaba. Gözümdeki zona rahatsızlığı nedeniyle uzunca süre siteme girebilmiş değilim. Hala da tam olarak iyileşmiş değilim. Sorunuzu da bu nedenle yeni gördüm. Gecikmeden dolayı özür dileyerek, sorunuzu kısaca yanıtlamaya çalışacağım: Emsal bedele nazaran düşüklük, VUK’nun 30’uncu maddesinde yazılı re’sen takdir nedenlerinden biri değildir. Bu nedenle, sözünü ettiğiniz olayda kurumlar vergisi yönünden herhangi bir işlem yapılması mümkün değildir. KDV’ne gelince; söylediğinize göre, olayda, KDVK’nun 27’nci maddesi uyarınca takdire gidilmiş. Anılan maddede, bedelin emsal bedele nazaran açık biçimde düşük olması halinde, KDV için emsal bedelin esas alınacağı söylenmektedir. Emsal bedelin nasıl belirleneceği ise, VUK’nun 267’nci maddesinde üç yöntemle gösterilmiştir. Taşınmazlar için bu yöntem, üçüncü sıradaki takdir yöntemidir. Dolayısıyla, emsal bedel takdiri için TK’na gidilmesi, kanuna uygun. Ancak; takdir komisyonuna gidilip, emsal beledi takdirine ilişkin karar alındıktan sonra, bu karara itibar edilmeyip 2’nci sıraya göre işlem yapılaması bana göre doğru değil. Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sayın Başsavcım merhaba. Değerlendirmenizi merak ettiğim bir diğer soru ise aşağıdaki gibidir. Yine bir örnek yardımıyla konuyu anlatmaya çalışacağım.
— Sahte Belge Kullanma yönüyle incelenen bir mükellefin incelendiği yılın defter ve belgeleri zayi olmuş ve elinde buna yönelik mahkeme kararı da mevcuttur. Dolayısıyla incelemeye yetkili tarafından belirtilen sahte faturanın defter ve beyanlarda olduğu ile ilgili tespit yapılamamıştır.(banka ve diğer harici donelerden de tespit yapılamıyor.) Şimdi belirtilen sahte fatura ile ilgili defter kayıtlarında tespit yapılamadığı halde vergi tarhiyatı ve çeza kesilmesi hukuka uygun mudur? Yok eğer tarhiyat yapılmayacağı değerlendirmesi yapılacak ise bu durumdaki mükellefler için kanun boşluğu oluşmasına sebep olmaz mı.
Değerlendirmeleriniz için şimdiden çok teşekkür ederim.
Sayın BAŞAR, yeniden merhaba. Ticaret mahkemelerinin zayi kararı, tek yanlı beyana dayalı, bir karardır. Ben, olayın oluş şekli içerisinde gerçekliğini araştırırım. Ancak, olayda, bunun önemi ikincil. Normal ve mutad olan, sahte faturaların, üzerlerinde yazılı tarihin isabet ettiği vergilendirme döneminde kullanılmış olması. Bence, böyle bir durumda, sahte belgenin anılan dönemde kullanılmadığını veya başka bir dönemde kullanıldığını ya da hiç kullanılmamış olunduğunu kanıtlama yükü, mükellefe ait. Mükellef, bunu, KDV beyannameleriyle birlikte vermiş olduğu BA ve BS formlarını ile kanıtlayabilir.
Merhabalar Sayın Başsavcım. İstanbul’da Vergi Hakimiyim. İstanbul Bölgede sürelerde mevcut olan görüş özellikle de düzeltme-şikayet başvurularında şikayet başvurusu zımmi ret ise sonuçlandı ise 30 günlük süre geçse bile süresinde kabul ediliyor. Mevcut içtihat bu yönde. Bu durumda yeni çıkan içtihadı birleştirmesine yer olmadığı kararından ne sonuç çıkarmak gerekiyor? Görüşlerinizi bekliyorum. Saygılarımla…
Sayın BUYAN, aşağıda sayın BAŞAR’a yazdığım yanıtta da belirttiğim gibi, ben Haziran ayının ortalarından bu yana göz rahatsızlığı çekiyorum ve bu yüzden siteme giremedim. Dolayısıyla da sorunuzu yeni gördüm. Ben, düzeltme başvurusunun reddinden sonra gidilen şikayet yolunun İdari Yargılama Usulü Kanununun 10’uncu maddesi uyarınca, idari davaya konu olabilecek nitelikte işlem tesis ettirmek amacıyla yapılan başvuru olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle; bana göre, anılan maddenin gereklerine uygun davranılması gerekir. AY 40/2 uyarınca; “Dava açma süresi ve yargı mercii bildirilmediği için, dava ne zaman açılmış olursa olsun, ben bakarım” görüşüne, fiktif bir işlem olan zımni ret işlemi yönünden katılmıyorum. Bu tür işlemlerde, AY’nın anılan hükmünün gereğinin yerine getirilmesine fiziken olanak yoktur. Düzeltme başvurusunun reddine ilişkin işlemde ise, vergi dairesinin anılan düzenleme yönünden yükümlülüğü, salt şikayet başvurusuyla ilgili bilgi vermekten ibarettir. O başvuruda bulunulduktan sonra verilecek ya da verilmiş sayılacak yanıtlara göre kanun yolunu ve süresini gösterme yükümlülüğünün olduğunu düşünmüyorum. Umarım, sorunuzu tam anlayıp, açıklayıcı yanıt vermişimdir. Yeni çalışma yılınızı kutlarım. Selamlar.
Sayın candan hacam, bir yazınızda okumuştum, khk ların kanun maddesinden ve yani kısaca anayasadaki maddelerden üstün olmadığını söylemişsiniz ki doğrudur, peki o zaman beden şu andaki mahkemeler göz göre göre kanunu çiğneyerek 375 nolu khk ya göre hüküm verip kurum kanaati denen garabeti hukuka uygun buluyor, saygılar.
Sayın KARA, idari yargı yerleri, kararlarını yasa gereği, kanuna ve KHK’lere uygun olarak vermek zorundadırlar. Ancak; kanunların ve KHK’lerin AY’ya aykırılığı sebebiyle itiraz yoluyla AYM’ye gitmelerine herhangi bir engel yoktur. KHK hükmü bize AY’ye aykırıymış gibi gelse de, bu onların takdirinde. Selamlar.
İyi günler efendim.
Ben bir öğretmen adayı olarak genel itibariyle haklarımı öğrenmek için mümkün olduğunca kanunlarla ilgili yazılar okuyorum. Yine bu yazılardan birinde vergi usul kanununun 11. Maddesine denk geldim. Bu madde ile ilgili bir soru sormak istiyorum.
Maddeyi doğru anladıysam eğer üst kurum veya kuruluş vergisini ödemezse devlet, bu maddeye dayanarak bu kurum veya kuruluşun alışveriş yaptığı kurumlardan vergiyi tahsil edebilecek. Benim bu noktada 2 sorum var:
1. Eğer alt kuruluş bu alışverişten doğan vergiyi ödediyse üst kurumun ödemediği vergiden neden sorumlu tutuluyor? Bu, vatandaşlık görevini kuralına göre uygulayan alt kuruluş için bir ceza niteliği taşımıyor mu? Eğer üst kuruluşun vergiyi ödemediği kesinse bu vergiyi vergi mükellefinin yasal mirasçılarından tahsil etmesi gerekmez mi?
2. Biz anne babamızın vefatı halinde eğer onların borçları varsa reddi miras yoluyla anne babamızdan kalan herşeyden muaf tutulabiliyoruz. Böylesi bir mirastan bile muaf tutulabilirken vergi mükellefinin ödemediği vergiyi; konuyla alakalı olmayan, yapmış olduğu alışverişin sonucunda devlete ödemesi gereken vergiyi ödemiş bir başka kuruluşun ödenmemiş olan bu vergiden sorumlu tutulmamasını sağlayacak bir yol yok mu?
Kusura bakmayın. Ben Türk dili ve edebiyatı okudum ve Türk dilinden yüksek lisans yaptım. Ama araştırmayı seviyorum. Kanunlarla ilgili bir sürü makale ve örnek davalar okudum. Ama bu maddeyi hiçbir şekilde anlayamadım. Cevap yazarsanız çok sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim.
Sayın GÖREL; Vergi Usul Kanununun 11’inci maddesi vergi kesenlerin; örneğin, işçilerine ücret öderken vergi kesmek zorunda olanların sorumluluğu ile ilgili. Yani; üst kuruluş- alt kuruluş ilişkisinden doğan bir sorumluluk değil. Kanun; istihkak ödemesi yapanlara, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinde, yapmış olduğu ödemeden belli oranlarda vergi kesilmesi ve vergi dairesine ödenmesi ödevi getirmiştir. Buna, verginin kaynaktan kesilip, kesme ödevi olanlarca vergi dairesine ödenmesi denilir. Maddenin ilk fıkrasında sözü edilen sorumluluk, bu ödevin yerine getirilmemesinden kaynaklanan sorumluluktur. üçüncü vd fıkralarda getirilen sorumluluklar da, vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi amacıyla alışverişe taraf olanlarla kimi kuruluşlara getirilen sorumluluklarla ilgili. Her devlet, vergi tahsilatını korumak amacıyla bu tür sorumluluklar getirebilir. Bunlar, ilgili için aşırı bir külfet oluşturmadığı sürece, bence, herhangi bir sorun bulunmamaktadır.
Bir düzenleyici işlemin birçok maddesinin iptali için İdare aleyhine açmış olduğumuz davada Mahkeme talep ettiğimiz TÜM maddelerin iptaline ve fakat talep etmediğimiz bazı maddeleri de hataen değerlendirmek ve iptallerini reddedetmek suretiyle “kısmen kabul kısmen ret” kararı vermiş. Duruşma olduğu için de tarafımıza vekalet ücreti yansıtmış. Mahkemenin tamamıyla kabul vermesi gerekirken (istemle ilgili hataya düşmesi neticesi) oluşan bu hatanın düzeltilmesi, “yanlışlıkların düzeltilmesi” başlıklı İYUK m. 30/1′ geçen “… iddiaları sonucuna ilişkin yanlışlıklar…” ifadesi kapsamında talep edilebilir mi yoksa ancak istinaf kanun yoluyla mı düzeltme imkanı vardır?
Vedat Bey, Mahkemenin kararının hüküm fıkrasında yapılan söz konusu hata, 30/1 kapsamına girmez; ama, 49/1-b’deki “Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar” olarak değerlendirilebilir.
Sayın başsavcım öncellikle hastalığınızdan dolayı en içten dileklerimle şifalar diliyorum . Umarım sağlığınıza çabucak kavuşursunuz. Eğer iyi hissetiğiniz bir zamanda aşağıda belirttiğim durumla ilgili değerlendirmede bulunabilirseniz minnettar olurum.
Olay: Maliye tarafından incelenmek amacıyla talep edilen Defter ve belgelerin ibraz edilmemesi durumunda KDV ler reddedilip aynı zamanda ibraz etmeme fiili dolayısıyla özel usulsuzluk cezası kesiliyor.(Özel usulsuzluğün VUK 336 kapsamında değerlendirilmediği için). Ancak güncel yargı kararlarının neredeyse tamamında özel usulsuzlugun de 336. madde kapsamında değerlendirildiği için özel usuz. cezası yönünden iptaline karar verilmektedir.
Ancak Anayasa mahkemesinin Esas-2019\4 karar sayısı:2021\78 4\11\2021 tarihli bir kararında değerlendirmelerin yer aldığı 39. bölümde 336 maddeyle ilgili kısımdan bahsederken Genel Usulsuzluk ibaresi kullanılmıştır.
Sizin 336. maddede yer alan Usulsüzlük ibaresi ile ilgili değerlendirmeniz nedir. Anayasa Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararında 39. maddede geçen Genel Usülsüzlük ibaresini kullanmasının vergi yargısı açısından bağlayıcılığı olur mu. Sağlıklı Günler dilerim. Selam ve Saygılarımla.
Sayın BAŞAR, biz, Vergisel Kabahatler ve Suçlar kitabımızın beşinci baskısının 153’üncü sayfasında, VDDK’nun kararının dayanağını, şu şekilde açıklamış ; “Gerçekten; eğer, 336’ncı madde, yalnızca genel usulsüzlük cezalarını kapsıyorsa; bu durum bilinmekte iken, ayrıca 353’üncü maddede, bu maddeye göre kesilecek olan özel usulsüzlük cezaları hakkında 336’ncı maddenin uygulanmayacağının söylenmesinin, 336’ncı maddede sözü edilen usulsüzlükten anlaşılması gerekenin hem genel, hem de özel usulsüzlükler olduğunun Kanun koyucu tarafından da kabul edilmiş olmasından başka bir anlamı olamaz. Bu bakımdan; 336’ncı maddenin, 353’üncü maddenin ikinci fıkrasında olduğu gibi, açıkça uygulanmayacağının söylendiği haller dışında, vergi ziyaına yol açan eylemden doğmuş olmak koşuluyla, özel usulsüzlük cezaları hakkında da uygulanması gerekmektedir” ve dipnot 244’de de, şu eleştiriyi getirmişiz, “Kurul böyle söylemekle birlikte; Vergi Usul Kanununun tarhiyat sonrası ve öncesi uzlaşmalarla ilgili Ek 1 ve Ek 11’inci maddelerine, 7338 sayılı Kanunun 26.10.2021 gününde yürürlüğe giren 44 ve 45’inci maddeleriyle eklenen, “… 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının …” ibarelerinde, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının ayrı ayrı zikredilmiş olması, Kanun koyucu’nun Kurul ile aynı görüşte olmadığı anlamına gelebilecek niteliktedir. Biz; Kanun koyucu’nun uzlaşma hakkından yararlanma bakımından yapmış olduğu düzenlemeyle ortaya koyduğu söz konusu irade karşısında, Kurul’un konuyu yeniden gözden geçirmesi gerektiğini düşünüyoruz.”. Bu görüşümüzde değişiklik yoktur. Selamlar.
Sayın Turgut CANDAN,
Üniversitelerin akademik personel ilanlarında kişiye özel ilan şartları yer almaktadır. Bu kişiye özel ilan şartlarının idari yargıda iptali sonucu idare yargı kararını uygulamak için yeniden ilana çıktığında, eski ilanda iptal edilmemiş olan lisansüstü alanı yeni ilanda değiştirmek suretiyle davacının başvurusunu engellemesi konusunda idarenin takdir yetkisi var mıdır ? Cevaplandırırsanız sevinirim. Saygılarımla.
Sayın AKSU, iptal edilen ilan, örneğin (A) alanına kişisel kişiye özel şartlar konularak yapılmış ve iptal kararı salt bu nedenle verilmişse; idare, şartları genelleştirerek yeniden belirleyebilir, ancak ilan edilen lisansüstü alanı değiştiremez. Aksi halde, bu, iptal kararını dolanmak olur. Selamlar.
Sayın Turgut CANDAN,
Öncelikle ilginiz için teşekkür ederim. Cevabınızdan iptal nedenini doğru yazmadığımı görüyorum. Şöyle ki; Dava konusu ilan özel şartları, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 23. maddesinin “c” fıkrasına göre Yükseköğretim Kurulunun onayı alınmadığı gerekçesiyle “usul” yönünden iptal edilmiştir. Bu durumda da yukarıdaki “ilan edilen lisansüstü alanı değiştiremez” cevabı geçerli midir? Cevaplamanız dileğiyle saygılarımı sunarım.
Hayati AKSU
candantsaid:
Sayın AKSU, bu iptal gerekçesi farklı. İdarenin YÖK’ün onayı olmadan ilan yapması, esasa değil, usule/işlemin şekil unsuruna ilişkindir. Mahkeme, ilanın yok hükmünde olduğunu da söyleyebilirdi. Bana göre öyle de olması gerekirdi. Ama, iptal hükmü kurmuş. Bu durumda idare, YÖK onay verirse, ilanı aynen yayımlayabilir. Bu ilan ayrıca dava konusu olur. Eğer; bu ilanın ilgili olduğu alanda ilan vermekten vazgeçerek, başka bir alan için aynı ilanı verirse, yine YÖK’ün onayı alınmak suretiyle, bu ilkinden farklı (iptal kararının gerekleriyle ilgisi olmayan) yeni bir ilan olur. Bu nedenle, iptal kararını dolanmak olarak nitelendirilemez. Ancak, dava konusu edildiğinde, idare niye böyle bir ilan verdiğini, hukuka uygun sebeplerle açıklamak zorunda kalır.
Mehmet ALAKIRsaid:
Turgut bey merhaba, yazılarınızın bir kısmını okudum , tebrik ederim sizi. Sizin fikrinize ihtiyacım var; Matrah artırımı yapmış bir mükellefime ilgili yıl defterleri incelenmek sureti ile o yıla değil ama takip eden yıllara kdv devrini teselsül ettirmek süreti ile naylon fatura almaktan 359 kapsamında ceza kestiler. İdari mahkemeye Dava açılalı henüz yeni oldu, bu gibi durumlarda ceza mahkemelerinin genel tutumu nedir? bu yönde sizin tecrübenize ihtiyacım var. Saygılar… Smmm Mehmet Alakır. 05323558589
Sayın ALAKIR, sözünü ettiğiniz olayda ceza mahkemesi ne der bilmiyorum. Ama, Yargıtay’ın sahte fatura kullanma eylemi ile ilgili bir içtihadı var. Ona göre; sahte fatura eylemi, faturanın deftere yazılmasından beyannamenin verildiği tarihe kadar olan süreç olmaktadır. Dolayısıyla; eylem, matrah atrımının yapıldığı vergilendirme döneminde tamamlanmış olmaktadır. Sonraki dönemlerde indirimin kullanılması önceki dönemde tamamlanan eylemin/verilen beyannamenin sonucu doğan indirim hakkının kullanılmasıdır; yeni bir sahte fatura kullanma eylemi değildir. Ama; bu benim yorumum. Selamlar.
Sayın Başsavcım, Merhaba…
bildiğiniz üzere 4458 sayılı Kanunda 2013 yılında yapılan değişiklik ile gümrük vergileri deyimi yerine ithalata vergileri deyimi getirilmiş olup, bu kapsamda KKDF ve ek mali yükümlülükler ithalat vergileri kapsamında değerlendirilmiş ise de ithalat “vergileri” lafzı; KKDF ve ek mali yükümlülüklerin tekniği ve niteliği itibariyle vergi olmadığı düşüncesiyle ithalat vergileri lafzının yanlış bir ifade olduğunu teknik olarak 4458 sayılı Kanunun amacına ve sistematiğine aykırı olduğunu düşünüyorum. Bu düşünceden hareketle KKDF ve ek mali yükümlülükler üzerinden alınan ceza kararları hakkında “vergi ve cezaların kanuniliği” ilkesi kapsamında değerlendirmenizi merak ediyorum. saygılarımı sunarım.
Sayın Başsavcım iyi günler diliyorum, İstanbul Vergi hakimi Oğuz Yılmaz. Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kitabınızın 9. Baskısının 393-419 sayfalarında genel olarak idari yargıda birleştirme olamayacağı hususu açıklanmış. Ben hiçbir şekilde bu müessenin idari yargıda uygulanamayacağı görüşündeyim. Ancak uygulamada uzun süredir tartışma konusu olan bir işlemin kısımlara ayrılarak ayrı ayrı dava açılması hali örneğin ödeme emrinin kalem kalem veya yıl bazlı ayrilarak ayrı ayrı dava açılması hali ile özellikle gümrükte beyanname bazında ayrı ayrı yapılan geri verme, kaldırma başvurularının gümrük mevzuatınca verilen yetkiye dayanılarak idarece topluca bir işlem ile reddi halinde (aslında her bir başvuru yönünden ayrı işlem) her bir beyannameden kaynaklanan kısmına karşı ayrı dava açılması halinde -katılınmamakla birlikte- birleştirme müessesi veya zorlama şeklinde dilekçe ret m. 5 kararları veriliyor bu durumlara ilişkin kitapta bir açıklamaya rastlamadım. Bu husustaki görüşünüzü paylaşabilir misiniz ?
Oğuz Bey, merhaba. Bu sorunuzla ilgili olarak, sorulan benzer bir soru nedeniyle, yanıt verdiğimi anımsıyorum, ama nerede verdiğimi anımsamıyorum. Yine vereyim: İYUK 5/1 davacılara, fıkrada yazılı koşullar oluştuğunda birden fazla işleme karşı tek dilekçe ile dava açma hakkı veriyor, ama onları buna mecbur kılmıyor. Başka deyişle; davacılara bu konuda seçim hakkı tanıyor. Davacılar, fıkrada yazılı koşullar var olsa bile, isterlerse birden fazla işleme karşı ayrı ayrı dava açmakta serbesttirler. Yasa koyucunun zorlamadığı bir konuda yargıçın, illa işlemleri tek davada birleştirmelisin demesi, yetkisini aşması anlamına gelir ve kabul edilemez. Bu yüzden; ben, yargı yerlerinin sözünü ettiğiniz türdeki kararlarını hukuk dışı uygulama olarak görüyorum.
Öte yandan; Gümrük idaresinin, kanunun kendisine vermiş olduğu yetkiye dayanarak, birden fazla beyanname veya başvuru için, aynı A/4 kağıdı üzedinde sayı numarası vererek kahvkkuk işlemleri yapması ve kararlar alması, kağıt üzerindeki tüm tahakkuk ya da kararları tek tahakkuk ya da karar haline getirmez.Yalnızca idareye tahakkuk ve kararlarının kırtasiyesinde kolaylık ve ekonomi sağlar. Ama; yine de birden fazla tahakkuk veya karar vardır. Davacıları, bunları aynı dilekçede veya ayrı ayrı dilekçelerde dava konusu etme konusunda, hiçbir kişi, makam veya merci hukuka uygun biçimde zorlayamaz. Zorlarsa, hukuka aykırı işlem yapmış olur.
Benim görüşüm böyle. Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sayın Candan iyi günler.
Fazladan ödenen verginin tecil faizi ile iadesi isteminin reddine ilişkin işleme karşı açılan davada vergi mahkemesi işlemin iptaline ve vergilerin yasal faizi ile iadesine karar vermiştir. Bu karar ise hüküm kısmında; vergilerin yasal faiziyle davacıya ödenmesi sebebiyle davanın kısmen kabulüne, fazladan tahsil edilen tutar için davacının tecil faizi isteminin yasal faizi aşan kısmı yönünden ise kısmen reddine olarak belirtilmiştir. Bu karar uyarınca yargılama giderleri tarafların haklılık oranına göre belirlenmiş ve davalı idare lehine de vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Faiz isteminin bir kısmının bu şekilde reddi halinde sadece bu sebeple kısmen ret kararı ve davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi sizce doğru mudur?
Sayın GÖZÜBÜYÜK, açıklamanıza göre; dava, tecil faizine hükmedilmesi istemiyle açılmış; ancak, mahkeme talebin yasal faize isabet eden kısmını kabul etmiş, tecil faizi ile yasal faiz farkına isabet eden kısmını reddetmiş. Yani; davacı davasını kısmen kazanmış, kısmen de kaybetmiş. Davanın kaybedilen kısmını da davalı idare kazanmış. Eğer, savunma süresinde verilmişse, davalı idare lehine avukatlık ücreti verilmesinin gerekliliğinde bir kuşkunun olmaması gerekir. Bana göre; burada tartışılması gereken, bu gereklilik değildir. Davalı lehine hükmedilen avukatlık ücretinin ölçülülüğüdür. Davalı lehine hükmedilen avukatlık ücreti, davalı lehine sonuçlanan kısmın davadaki talebin bütünü içindeki oranı ölçüsünde olmalıdır. Selamlar.
Sayın Başsavcım öncelikle sizi saygıyla selamlarım.
Şu konu son dönemde de bilinçli bir biçimde sanıyorum çok karıştırılıyor, sizin konuyla ilgili düşüncenizi merak ediyorum doğrusu.. Terör örgütü üyeliği, irtibatı yahut iltisakı dolayısıyla (FETÖ özelinde) bir ceza soruşturması kapsamında yahut KHK ile kamu görevinden ihraç edilen yahut görevden alınan insanlar hakkında ceza mahkemelerince verilen takipsizlik yahut beraat kararı sonrasında kamu personeli hukuku bakımından bu kişilerin önceki GÖREVlerine iadesi zorunlu mudur yoksa kazanılmış haklarının verilmesi kafi olup bu görevlere atama zorunluluğu bulunmamakta mıdır yahut İdare hiçbir şekilde başlatmamak konusunda takdie yetkisine sahip midir? Zira neticeleri itibariyle bu 3 farklı seçenek arasında çok ciddi farklılıklar bulunmaktadır…
Bu konuyu hakimlik, elçilik, kaymakamlık, subaylık gibi kritik ve temsil makamı olan görevler özelinde nasıl değerlendiriyorsunuz?
Turgut Candan 
Sayın Başsavcım Merhaba
İçtimaya ilişkin VUK’un 336. maddesi yerine ,Kabahatler Kanununun içtimaya ilişkin 15/1 maddesinin uygulanması gerektiği yönünde yasa yapıcının iradesi olduğunu ortaya koyan somut yasa hükmü hangisi?
Saygılarımla
Saygıdeğer Başsavcım merhabalar,
Aşağıdaki konuda kıymetli yorum ve değerlendirmelerinizi sitenizde paylaşabilirseniz çok sevinirim.
Bilindiği gibi 25.06.2018 tarihli 30459 Mükerrer sayılı RG’de yayımlanan ABD Menşeli Bazı Eşya İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar ile Karar ekindeki Tablo’da yer alan bazı ürünlerin ithalatında Ek mali Yükümlülük tahsil edilmesi öngörülmüştür.
Söz konusu Karar’ın 2’nci maddesinde: “Ekli tabloda yer alan eşyanın ABD menşeli olanlarının ithalatında karşılarında gösterilen oranlarda ek mali yükümlülük tahsil edilir.” Şeklinde ifadeye yer verilmiş olup anılan tabloda ise GTİP ve tanımı belirlenen eşyanın karşısında tahsil edilecek olan Ek Mali Yükümlülük(EMY), Ek Mali Yükümlülük (%) şeklinde belirlenmiş bulunmaktadır. Ancak belirtilen EMY oranlarının uygulanacağı matrahın (baz) gümrük vergisi matrahını oluşturan unsurlardan mı oluşacağı ya da eşyanın fatura bedeli mi olacağı veya eşyanın CIF/FOB bedeli mi olacağı hususunda açık bir belirlemenin olmadığını görmekteyiz.
Karar’ı dikkatle incelediğimizde, EMY’nin gümrük kıymeti veya gümrük vergisi matrahı üzerinden hesaplanması gerektiği yönünde açık bir hüküm içermediği sadece Karar’ın 3. maddesinin 1. fıkrasında: “4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, tahsiline, geri verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin usul ve şekle müteallik hükümleri, bu Karar kapsamında uygulanacak ek mali yükümlülüğün tescili, tahakkuku, tahsili, geri verilmesi, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanır.” İfadesini yer aldığı görülmektedir. Bu ifadeden ise, Gümrük Kanunu ve ilgili diğer mevzuatın gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, geri verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin USUL ve ŞEKLE müteallik olan hükümlerin bu EMY için de uygulanacağı anlaşılmaktadır. Diğer bir anlatımla gümrük vergisinin hesaplanması için esas unsur olan gümrük kıymeti ve gümrük vergisi matrahının bu EMY için de uygulanacağı soncunun çıkarılamayacağı açıktır.
İthalat uygulamalarında ise, söz konusu ABD menşeli eşyadan alınacak EMY tutarı; eşyanın Gümrük Vergisi Matrahı yani gümrük kıymetini oluşturan unsurlarının toplamı üzerinden Karar’da belirtilen oranda hesaplanarak yükümlülerden tahsil edilmektedir.
Bu sebeplerle,
1. Gümrük idaresi tarafından uygulanmakta olan EMY’nin gümrük vergisi matrahı üzerinden tahsil edilmesinin hukuka uygun olup olmadığı
2. Vergi hukukunun belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri bağlamında anılan EMY ile ilgili Karar’ın verginin hesaplanacağı matrah ölçütünün belirlenmemiş olması karşısında hukuka uygun olup olmadığı hususunda
değerli görüşleriniz paylaşabilirseniz çok sevinirim.
Saygılarımla,
Kind Regards,
Mustafa Kemal BULUT
Gümrük & Dış Ticaret Hukuku Danışmanı
Sayın BULUT, site, bu sorunuz için beni uyarmadığından, yanıtlamakta gecikmiş bulunuyorum. Kimi zaman böyle oluyor. Kusuruma bakmayın. Ek Mali Yükümle ilgili kararın 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrası, sizin de söylediğiniz gibi, usul ve şekil kurallarına ilişkindir. Başka deyişle; Gümrük Kanununun gümrük vergisinin tahakkuk, tahsil ve geri verilmesi gibi işlemlerde uygulanan hükümlerinin ek mali yüküm hakkında da uygulanmasını sağlıyor; ancak, gümrük vergisinin matrahının hesaplanma tarzı ile ilgili bir gönderme içermiyor. Salt, bu düzenlemeye bakıldığında, söylediklerinize katılmamak mümkün değil. Bununla birlikte; 4458 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde 5911 sayılı Kanunla yapılan değişiklikleri de göz önünde bulundurup, konuyu tartışmak da gerekir. Gümrük İdaresi, bu değişikliklerden hareketle, uygulama yapıyor olmalı. Bildiğiniz gibi; anılan değişiklikle, 3’üncü maddenin 8’inci fıkrasında, gümrük vergilerinin, ithalat ve ihracat vergileri olduğu belirtildikten sonra; 9’uncu fıkrasının (a) bendinde de, ithalat vergileri, gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükler olarak tanımlanmıştır. Başka deyişle; gümrükte alınan mali yükler, ithalat vergisi ve dolayısıyla da, “gümrük vergileri” olarak nitelendirilmiştir. Kanunun 15’inci maddesinde de, “gümrük vergileri”nin gümrük tarifesine göre hesaplanacağı; 23’üncü maddesinde ise, eşyanın kıymetinin, gümrük tarifesinin uygulanması amacıyla belirlenen kıymet olduğu açıklanmıştır. Görüldüğü üzere; Kanunun 15’inci maddesi, münhasıran teknik anlamdaki “gümrük vergisi”nin değil, gümrük vergilerinin (ithalat vergilerinin) tümünün; dolayısıyla, eş etkili diğer vergilerle mali yüklerin nasıl hesaplanacağını düzenlemektedir. Yani; bu hükümler, hem, teknik olarak gümrük vergisi olarak adlandırılan vergiler için, hem de 5911 sayılı kanunla gümrük vergileri tanımına alınan vergi ve mali yükler için uygulanabilir hükümler olmaktadır. Bu bakımdan; eşyaya uygulanacak mali yükün hesabı için, gerçekte, kararın 3’üncü maddesindeki düzenlemeye ihtiyaç bulunmamaktadır. Ben, Karardaki bu düzenlemenin, benzer karar metinlerinde 5911 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce var olan düzenlemelerin, kanunun yürürlüğünden sonra da, gereksiz tekrarından ibaret olduğunu düşünüyorum. Kuşkusuz; AY’nın 73’üncü maddeye uygun olarak yürürlüğe konulmuş bulunmayan mali yüklerin vergi gibi işlem görmesinin AY’ya uygun olup olmadığı tartışılabilir. Ama; o ayrı konu. Umarım, açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Saygıdeğer üstadım selamlar,
Değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim. Ancak bir konuda naçizane yorumumu paylaşmak isterim. Gümrük Kanunu’nun 3’üncü maddesindeki hükmün ithalde alınan tüm vergi ve mali yükler için uygulanabileceği yönündeki değerlenidrmenin verginin belirlilik ilkesi ile çeliştiği düşüncemi halen koruyorum. Zira bu yöndeki değerlendirme ile örneğin ithalde alınan KKDF’nin de matrahının gümrük kıymeti olarak esas alınabilmesi gibi bir sonuca götüreceği ortadadır. Oysa KKDF ile ilgili mevzuatta matrahın ithalat bedeli yani fatura bedeli olacağı açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla Kanun değişikliği sonrasında yani GK 3. maddesindeki tanımın mali yükü ihdas eden mevzuatta açık gönderme yapılmadıkça uygulama olanağının bulunmadığı düşüncesindeyim.
Saygılarımla,
Mustafa Kemal BULUT
Sayın Başsavcım iyi bayramlar
Türkiyede faaliyet gösteren finansal kiralama şirketi yatırım teşvik belgesi olan ve Türkiyede faaliyet gösteren bir şirketle finansal kiralama sözleşmesi yapıyor.
Finansal kiralama şirketi, kiracı şirketin yatırım teşvik belgesini ithalatta kullanarak hiç KDV ödemeden makinayı ithal ediyor.
Başka bir şirkete ait yatırım teşvik belgesiyle ithalat yapan finansal kiralama şirketinin ,kiracı şirketin ödemelerini yapmaması ve finansal kiralama sözleşmesini feshi nedeniyle yatırım teşvik şartlarının ihlal edilmesi üzerine ; gümrük müdürlüğünce KDVK m13/d ve KDVK m 48 uyarınca KDV isteniyor.
1-Birinci hukuki sorun şu :
KDVK m 13/d hükmünde; sadece alıcılar diyor. ithalatcılar demiyor.13/d yurtiçi teslimlerle ilgili.13/d hükmü ithalatı da kapsayacak şekilde yorumlanabilir mi?
Ya da verginin yasallığı ilkesi uyarınca ithalatcıların da bu maddeye dahil edilmesi hukuka aykırıdır denilebilir mi?
2- İkinci hukuki sorun da şu :
KDVK m 48; sadece ithalat tarihi itibarıyla , hukuka aykırı olarak, vergisi ödenmeden ya da eksik ödenerek eşya ithali için düzenlenmiş bir madde mi?
Olayımızdaki gibi ithalattan sonraki durumların da bu madde kapsamında kabul edilmesi hukuka uygunmudur?
Saygı ve selamlarımla
Turgut Bey merhaba,
Yargılamanın yenilenmesi hakkında görüşünüzü sormak istiyorum. Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı sonucu kesinleşmiş bir karar hakkında, yargılamanın yenilenmesi talebi, davanın görüldüğü ilk derece mahkemesine mi ? Yoksa nihai kararı veren Bölge İdare Mahkemesine mi yapılabilir?
Eğer yargılamanın yenilenmesi talebi, nihai kararı veren Bölge İdare Mahkemesine yapıldığı zaman, Bölge İdare Mahkemesi’nin , yargılamanın yenilenmesi talebini reddetmesi durumunda, üst mahkemeye başvuru yapılabilir mi?
Sayın Başsavcım, merhaba.
Sorularım bağlantılı davalara ilişkin olacaktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 42/1. maddesinde bağlantı hakkında karar verilinceye kadar usuli işlemlerin duracağı ifade edilmiştir.
PWC yayınlarından 2015 yılında 6. baskısı yapılan İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizin 943 ve 944. sayfasında, yürütmenin durdurulması müessesesinin varlık nedenini gerekçe göstermek suretiyle, davalardan bir tanesinin ilk derece sıfatıyla Danıştay’da bulunması hali hariç bağlantı kararı verilmeden önce yürütmenin durdurulması talebi hakkında karar verilmesi gerektiğini ifade etmektesiniz.
1-Kanun koyucunun, gerek yürütmenin durdurulması müessesesinin düzenlendiği İYUK 27. maddede, gerekse bağlantılı davaların düzenlendiği İYUK 38-42. maddelerde, usuli işlemler konusunda yürütmenin durdurulması gibi elzem bir müesseseye (bağlantılı dava konusunda) yönelik herhangi bir istisnaya yer vermemiş olması, bağlantı taleplerine ilişkin BİM ve Danıştay incelemesinin ivedilikle yapılacak olması ve bağlantı talebinin reddine itiraz süresinin 15 gün olup itiraz değerlendirmesinin de ivedilikle yapılacak olması dikkate alındığında, duracağı belirtilen usuli işlemlerin yürütmenin durdurulması hakkındaki kararı da kapsadığı şeklinde yorumlanabilir mi?
2-Davalardan birinin ilk derece Mahkemesi sıfatıyla Danıştay’da olmasını hariç bırakmanızın sebebini izah eder misiniz?
3-Bağlantılı dosyaların tamamında yürütmenin durdurulması istemi bulunması halinde, yürütmenin durdurulmasına ilişkin olarak verilecek kararların farklı olabileceği de dikkate alındığında, birlik sağlanması adına yürütmenin durdurulması isteminden önce bağlantı isteminin karara bağlanması daha uygun olmaz mı?
4-İYUK 42/1. maddenin istisnası olarak, uygulanmakla etkisi tükenecek işlemler hakkında bağlantı hususunun çözüme kavuşmasına kadar yd kabul kararı verilmesiyle yetinilmesi size göre yeterli olabilir mi?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, sorularınıza aşağıda sırasıyla yanıt vermeye çalışacağım:
1 – Yürütmenin durdurulması müessesesi, idari yargıyı etkin kılan en önemli müessesedir (müesseselerin başında gelir). Bu müessese olmadan, idari yargı düşünülemez. Dava hakkında karar verilinceye kadar idare tarafından idari işlem uygulanarak geri dönülemez ya da giderilmesi güç veya olanaksız durumların doğmasının önlenmesi için vardır. Bu bakımdan; görevsizlik hali hariç, hiçbir usul müessesesi, yargı yerinin, bu konudaki talebi öncelikle ele almasını bekletemez. Adil yargılanma hakkı yönünden düşünürsek, bunun böyle olması, bu müessesenin anılan niteliği yanında, etkin yargılanma hakkının da gereğidir. Ben, bu nedenle 27’nci maddenin savunma alınmaksızın YD kararı verilemeyeceğine dair düzenlemesinin AY’ya aykırı olduğunu; hatta; AY 90/son fıkrası uyarınca, bu düzenlemenin ihmal edilebileceğini düşünüyorum. Müdahale hali için de, düşüncem aynı şekilde idi. Yasa koyucu, nihayet yanlış anlamaları önleyecek düzenleme yaptı. Eğer, yargı, söylediğim gibi karar vermeye başlarsa, 27’nci maddenin de değiştirilmek zorunda kalınacağını düşünüyorum. Son sorunuzu da burada yanıtlayayım: Tabii ki mümkün. Mevcut düzenlemenin sözüne uygun davranılacaksa, yerinde de olur. “Bağlantı sorunu çözülüp, yetkilendirilen yargı yerince bu konuda yeniden karar verilinceye kadar yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne” gibi bir ibare kullanılabilir.
2 – 38’inci maddenin 3’üncü fıkrası, davalardan birinin Danıştay’da bulunması halinde, dosyanın Danıştay’a gönderileceğini söylüyor. Her ne kadar, fıkra, “ilk derece” ibaresini kullanmamışsa da, bir uyuşmazlığın dava aşamasında Danıştay’da bulunması, ancak ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay’ın görevine giriyor olması halinde mümkün olduğundan; açıklamamda, “ilk derece” ibaresini kullandım. Eğer, yasada böyle bir düzenlemenin yer almasının sebebini soruyorsanız; onun da yanıtı, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi sıfatıyla görevli olduğu davalara ilişkin bir dosyaya, bağlantı sebebiyle hangi idari yargı yerinde bakılması gerektiğine karar verme konusunda alt derece mahkemelerin yetkili olmasının, hiyerarşiye ters düşmesidir. Başka deyişle; Danıştay’ın görev alanı ile ilgili bir konuda bölge idare mahkemelerinin söz söylemeye yetkili olmamalarıdır.
3 – Davacının yürütmenin durdurulmasındaki yararı ile uygulama birliği sağlanmasından elde edilecek yarar karşılaştırıldığında; ilkinin öncelikli olduğu anlaşılır. Kaldı ki; dava dilekçesinde, ilk bakışta, YD koşullarının var olduğu bir davada, YD kararı verilmesi için, bağlantı sürecinin sonuçlanmasının beklenmesini hangi gerekçe haklı gösterebilir?
4 – Bu soruya, ilk yanıtta yanıt verildiğinden yinelemiyorum.
Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sayın Başsavcım, merhaba.
Sorum, Bölge İdare Mahkemelerinin istinaf aşamasında verdiği kararlara ilişkin olacaktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45/5. maddesinde, Bölge İdare Mahkemelerinin, ilk inceleme üzerine verilen kararlara yapılan başvuruyu haklı bulması halinde, davaya görevsiz ve yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş hakim tarafından bakılmış olması halinde, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderileceği hususu düzenlenmiştir.
“Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu” isimli eserinizde, istinafın, temyizin şekil ve usulüne tabi olduğu düzenlemesinden hareketle, istinaf incelemesinde, 49. maddede yer alan, görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi, usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması halinde kararın bozulacağını ifade etmişsiniz.
Eserinizde, usul hükümlerine aykırı davranılmasına ilişkin olarak verdiğiniz örnekler ile konuya ilişkin başkaca örnekler aşağıda sıralanmıştır.
İYUK 15. madde uyarınca verilmesi gereken kararların verilmemiş olması, ihbar yapılmadan karar verilmesi, dava konusunun hatalı belirlenmesi suretiyle yargılama yapılması, eksik hükümle karar verilmesi, İYUK 6 ve 26. madde uyarınca verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararlar, İYUK 26. madde uyarınca verilen dava dilekçesinin iptali kararı, savunma ve cevap hakkının ihlali, dosyanın tekemmül ettirilmeden karar verilmesi, davanın yanlış hasımla görülmesi, duruşma yapılması gerekli olmasına karşın duruşma yapılmadan karar verilmesi, hukuki konularda bilirkişiye başvurulması,keşif yapılması gerekli olmasına karşın keşif yapılmaması, görüşme tutanağındaki hakimler ve karar sonucu ile kararı imzalayan hakim ve karar sonucunun farklılığı vb. şeklindedir.
1-Böyle bir durumun varlığı halinde Bölge İdare Mahkemesi, kararın hukuka aykırı olduğuna kanaat getirirse, kararı kaldırarak dosyayı kendisi mi karara bağlamalıdır yoksa dosyayı ilk derece Mahkemesine mi göndermelidir?(2015 yılında PWC yayınlarından 6.baskısı yapılan eserinizde bu hususa ilişkin bir açıklama göremedim. Açıklama yapmamanızın sebebi maddenin lafzından dosyanın Bölge İdare Mahkemesince karara bağlanacağı düşüncesinden mi kaynaklanmakta yoksa bu husus eksik mi bırakılmıştır?)
2-Söz konusu durumlarda, Bölge İdare Mahkemesinin, hukuka aykırı kararı kaldırarak geri gönderebileceği görüşünde iseniz, bu durum tüm hususlar için geçerli mi olmalı yoksa verilen örnekler özelinde bazı konularda Bölge İdare Mahkemesi kendisi karar vermeli midir?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, merhaba.
Biraz önce, size uzun bir yanıt yazmıştım; ama, ne oldu bilmiyorum, kayboldu ve ben bulamıyorum. Belki size ulaşmış olabilir. Ben her olasılığa karşın, yeniden yazıyorum. Sayın İHTİYAR, kitabımın PWC baskısı yanımda olmadığından, ona değil, yanımda olan 8’inci baskısına gönderme yaparak sorunuza yanıt vermeye çalışacağım. Kitabın 1140’ıncı sayfasında da açıklandığı üzere, istinafta asıl olan, istinaf merciinin hukuka aykırı bulduğu ilk derece mahkemesi kararını kaldırdıktan sonra, davaya kendisi bakıp, uyuşmazlık hakkında kendisinin karar vermesidir. Bunun istisnası, yorumunuzda sözünü ettiğiniz 5’inci fıkra hükmü. İstinaf mercii, yalnızca bu fıkrada yazılı hallerde, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırdıktan sonra, dosyayı, yeniden karar verilmek üzere, ilk derece mahkemesine veya görevli ve yetkili yargı yerine gönderme olanağına sahiptir. Bu haller dışındaki hukuka aykırılıklar için de aynı şeyi yapması, kendisini temyiz mercii yerine koyması; kanunun ve sistemin vermediği yetkiyi kullanması anlamına gelir ki, kabul edilemez. Bu bakımdan; anılan sayfalarda bu açıklamalar yapıldıktan sonra; ayrıca, her usul hükmüne aykırılık hali için, istinaf merciinin dosyayı ilk derece mahkemesine gönderip gönderemeyeceğini söylemenin gerekli olmadığını ve bunun söylenmemesinin bir eksiklik olarak nitelendirilemeyeceğini düşünüyorum. Bununla birlikte; sonraki tarihlerde, uygulamada, sisteme ve kanuna aykırı işlem yapıldığına tanık oldukça, bunları bu sitede ve kitabımda eleştirmekten de geri kalmıyorum. Örnek: 8’inci baskı, Dip not. 1900. Ayrıca, sitedeki aynı konudaki makale.
Umarım açıklayıcı olmuştur. İyi çalışmalar dilerim.
Sayın Başsavcım, merhaba.
Sorularıma duyarsız kalmayıp cevapladığınız için çok teşekkür ederim.
Şimdiki sorum, idari işlemlerin tesisi ve yargılama aşamasında, Anayasa’nın 40/2. maddesinin uygulamasına ilişkin olacaktır.
Gerek doktrinde gerekse yargı kararlarında, idarelerce tesis edilen işlemlerde dava açılacak yer ve süresi, yargı kararlarında istinaf-temyiz yeri ve süresinin gösterilmemesi konusunda farklı yaklaşımlar sergilendiği görülmektedir. Bu konuda, Anayasa hükmünün doğrudan uygulanabileceği perspektifi açısından değerlendirmeler yapılmaktadır.
Ben, bu konuda sizin değerli görüşlerinizi merak ettiğim için aşağıdaki soruları sorma gereği duydum.
-İdarece tesis edilen işlemde dava açma yeri ve süresinin, yargılama esnasında istinaf-temyiz yeri ve süresinin gösterilmemesi halinde uygulama nasıl olmalıdır?
a)Bu durumda, ilgili Kanunlarda, söz konusu hususlar düzenlendiğinden bahisle idari işlem ya da yargı kararında yer ve sürenin gösterilmemiş olması sorun teşkil etmemeli midir?
Anayasa 40/2. maddesinin dikkate alınması gerektiği kanaatinde iseniz;
b)İdari işlemde ya da yargı kararında hak aranacak yer ve süresi gösterilmemesi halinde dava açma ya da istinaf-temyiz aşaması nasıl etkilenmelidir?
ba)Anayasa 40/2. maddesi,yalnızca, işlem için ya da yargı kararı için özel süre belirlenmiş olması halinde mi uygulanmalıdır ve buna paralel olarak ilgilisine verilecek süre genel süre mi olmalıdır?
bb)Özel-genel süre ayrımı yapmadan, süreye tabi olmayan dava açma ya da istinaf-temyiz süresi imkanı mı olmalıdır?
bc)Yoksa bu konuda başka bir sınırlama getirilmeli midir? Sınırlama getirilecekse nasıl bir argüman kullanılmalıdır?(İdari istikrar ve yargısal istikrar açısı da dikkate alınarak)
c)Zımni ret işlemlerinde Anayasa 40/2. maddesi uygulanmalı mıdır? Uygulanması düşüncesinde iseniz İYUK 10. madde ve İYUK 11. madde arasında bir fark olmalı mıdır?(öncesinde yazılı bir işlem olması ve bu işlemde hak aranacak yer-süre konusunda bilgilendirme yapılması ihtimali olabileceğinden)
ca)Anayasanın 74. maddesinin bu konuya bir etkisi var mıdır? Etkisi varsa bu durumda(Anayasa 74. maddeye göre) İYUK 10 ve 11. madde yer alan zımni ret müessesinin anayasa aykırılığından bahsedilebilir mi? (Bu bentteki ilk soru işaretinden sonraki sorumda asıl konudan saptığımın farkındayım ancak merakıma yenildim)
d)Mahkemece verilen merciine tevdi kararında Anayasa 40/2. madde uygulanmalı mıdır? Yani merciine tevdi kararı veren Mahkemece, davacının bundan sonra süreci ne şekilde takip etmesi gerektiği ile ilgili bilgilendirilmesi gerekir mi?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın Candan öncelikle merhaba,
İdari yargıda yeni olan İstinaf müessesesine ilişkin olarak(özelde “istinafa katılma”yla ilgili) birkaç sorum olacak, bu hususlar kanunda açık bir biçimde düzenlenmediği, daha çok yorum ve içtihat yoluyla içi doldurulmaya çalışıldığı için aydınlatırsanız çok sevinirim.
1) İlk derecede idare aleyhine açılan iptal davası lehe sonuçlanmış ve idarece istinaf kanun yoluna başvurulması karşısında davacı daha önce talep etmemiş olsa bile istinaf başvurusunda bulunabiliyor. Burada cevap dilekçesiyle istinaf başvurusu aynı dilekçe ile mi yapılmalıdır yoksa ayrı bir dilekçe ile mi talep edilmelidir?
2) Davacının lehine sonuçlanan bir iptal davasının idare tarafından istinafa götürülmesi karşısında, davacı, “ilk derece mahkemesinin karara esas teşkil eden gerekçesini yahut karara dayanak teşkil eden sebepleri” yerinde bulmadığı için karşı istinafa başvurabilir mi? Yani misalen bir kamu görevlisi hakkında tesis edilen “naklen atama” işleminin iptali için açılan bir idari davada mezkur işlem ilk derece mahkemesi tarafından “aile birliği” gerekçe gösterilerek iptal edilmişse ve fakat siz esas olarak naklen atama işleme dayanak “düzenleyici işlem”in hukuksuz olduğuna inanıyorsanız ve dilekçelerinizi esas olarak bu hususa dayandırmışsanız bu gerekçelerden hareketle “istinafa katılma” müessesine başvurulabilir mi?
Bu soruya yanıtınız eğer mümkün şeklindeyse;
3) İstinafa katılma dikekçesinde, lehinize olan kararın bozulup yeni bir karar verilmesi mi yoksa lehinize olan ilk derece mahkemesi kararının korunup sadece bu kararın gerekçesinin değiştirilmesi mi talep edilmelidir, teknik olarak hangisinin talep edilmesi daha uygundur? Yeni bir karar verilmesinin talep edilmesi lehinize olan ilk kararın ortadan kaldırılıp aleyhinize bir netice ortaya çıkması gibi sonuçlar doğurabilir mi?
4) İdari işlemlere ilişkin tam yargı davası kanun yolu aşamasında da istenebileceği için “istinafa katılma” aşamasında da tam yargı davası açılabilir mi? Eğer açılabiliyorsa bu dava da ayrı bir dilekçeyle mi yoksa cevap dikekçesiyle mi talep edilmelidir? Tam yargı davası en geç ne zamana kadar açılabilir?
En içten Saygılarımla…
Sayın BOZKURT, merhaba. İlk sorunuzun yanıtı; her iki şekilde de olabileceği yolundadır. İkinci sorunuza gelince; ilk derecede katılma olmadıysa, kanun yollarında katılma mümkün değildir. İstinaf da, bir kanun yoludur. Esasen, verdiğiniz örneklerde, sanki davacının istinafta katılmasından söz ediyor gibisiniz. Ya da ben öyle anladım. Davacı, davanın da, kanun yollarının da tarafıdır. Tarafların davaya katılması diye bir şey olmaz. Katılma, davaya nazaran üçüncü kişiler için var olan bir müessesedir.
Sayın Candan, lehinize sonuçlanmış bir davanın İdarece istinafa götürülmesi karşısında “gerekçenin değiştirilmesi talebiyle karşı istinafa başvurulması”, hataen “istinafa katılma” olarak ifade edilmiş. Bu açıklama çerçevesinde 2,3 ve 4 soruları değerlendirme imkanınız olursa sevinirim.
Sayın BOZKURT; kimi BİM tarafından uygulanmakla birlikte, istinafta, istinafa tabi kararın gerekçesinin değiştirilmesi diye bir müessese bulunmamaktadır. İstinaf mercii, ya istinaf başvurusunu reddeder, ya da kararı kaldırıp, işin esası hakkında yeniden yargılama yaparak karar verir. İkincisi; lehinize olan bir kararı kanun yollarına götürüp götüremeyeceğiniz, tartışmalı bir konu. Ben; kimi hallerde götürülebileceğini düşünüyorum. Örneğin; esastan iptali gereken bir işlemin şekil unsurundaki sakatlık nedeniyle iptalinde böyle bir durum olanaklı olabilir. Ama; sizin olayınızda, mümkün olacağını sanmıyorum. Gecikme için kusura bakmayın.
Sayın Candan
474 Sayılı Kanun’la,% 162 had tanımlanmış bir pozisyonun Gümrük Vergi Oranı, Cumhurbaşkanı tarafından KARAR ‘la düzenleme yapılarak ,% 145,80 ‘den % 7’ye indirilmiştir. Bir süre sonra aynı tarife pozisyonu için yeni bir CUMHURBAŞKANI KARAR’ ı ile yeni bir düzenleme yapılıp, bu defa vergi oranı % 7’den % 145,80’e yükseltilmiştir. Vergi oranı için, % 50 yükseltmenin baz alınacağı had ve nispet, 1996’daki % 162 mi ,yoksa son uygulanan % 7 midir ? Bu düzenlemeleriN KARAR’la yapılması doğru mudur ? KARARNAME olması gerekmez mi ?
Sayın RASTGELDİ, merhaba. 474sayı Kanun vergi oranlarında değişiklik yapma yetkisini Bakanlar Kuruluna vermekteydi. AY değişikliğinden sonra, bu yetki, Cumhurbaşkanına geçti. CB bu yetkisini kararnameyle değil, kararla kullanabilir,. Değişiklik yapma yetkisi, CB Kararnamesinin konusu değildir. Artırmada temel alınan ölçüt, Gümrük Tarife Cetvelinde yazılı orandır. O oranın %50’sine kadar artırmak mümkündür. Ama, bu yetkinin, bugün olduğu gibi keyfi olarak/ haklı sebepler olmadan kullanılması, AY 73/son fıkranın amacına uygun olmadığını düşünüyorum.
Sayın Candan
Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İçin Kanun Hükmünde Kararname çıkarılabilir mi ? Kanunlarda değişiklik kararname ile yapılabilir mi ? (02.07.2018 TARİH VE 700 SAYILI KARARNAME)
Sayın RASGELDİ, CB Hükümet sistemini getiren Anayasa değişikliğinden sonra, KHK yayımlama yetkisi veren AY 91’inci madde yürürlükten kalkmış bulunmaktadır. Madde yürürlükte iken, maddede yazılı AY ‘nın kısım ve bölümleri ile ilgili konular hariç, BKuruluna, KHK çıkarma yetkisi verilebiliyordu. Yetki kanunuyla düzenlenmesi konusunda yetki verilen alanda, daha önce çıkarılmış bir KHK varsa o KHK veya bir KHK çıkarma yetkisi süresi bitmemişse, var olan KHK, yine KHK ile değiştirilebilmekteydi.
Sayın başsavcım merhabalar,
Böyle bir site ve soru imkanı için öncelikle teşekkür ederim.
Vergi mahkemesi hakimi olarak görev yapmaktayım.
– Emlak vergisine esas asgari arsa metrekare birim değerinin belirlenmesine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davalarda;
1. Sorum; taşınmazın el birliği mülkiyeti halinde mirasçılar zorunlu dava arkadaşı mı yoksa koruma hükümleri çerçevesinde mirasçılardan birisi böyle bir davayı açabilir mi ?
2. Sorum; takdir komisyonu kararı cadde veya sokak bazında objektif düzenleyici işlem niteliğinde olarak görüyorum
a-)bu durum İYUK bağlamında düzenleyici – bireysel (tahakkuk) işlem açısından dava açma süresine etkisi olur mu ?
b-)HMK m. 325 bağlamında üzerinde serbestçe tasarruf edilebilir veya edilemez bağlamında ise hangi kapsamda değerlendirmek gerekir ?
Sayın YILMAZ . merhaba. Kimi kişisel nedenlerle siteye girme zamanım pek olmadığından, sorunuza, ancak şimdi yanıt verebiliyorum. Bu tür bir gecikmem olduğunda, bunun siteye girmeye vakit bulamamamdan kaynaklandığı şeklinde yorumlanmasını ve elektronik posta adresime aynı sorunun yöneltilmesini dilerim. Kusura bakmayın. Elbirliğiyle mülkiyette, ortakların birlikte hareket etme zorunluluğu, mülkiyete konu mal veya pay üzerindeki tasarruflarla ilgilidir. Vergi ve unsurlarının bu tür bir tasarruf ya da tasarrufa ilişkin olduğunu düşünmüyorum. Yani; maliklerden her birinin tek başına veya müştereken dava açabileceklerini düşünüyorum. Kaldı ki; pay sahiplerinin acil durumlarda tek başına hareket etme yetkileri de bulunmaktadır. İkinci sorunuza gelince; ben de sizin gibi düşünüyorum. Bu konuda, sitede yayımlanmış bir makalem olacak. Onu okumanızı öneririm. HMK’nun 325’inci maddesine gelince; sanırım önceki açıklamam, en azından, benim açımdan, bu maddenin uygulanmasına gerek bırakmamaktadır. Selamlar.
Sayın Başsavcım, merhaba.
Cizre Belediyesi Özel kalem müdürü atamam için Çevre ve Şehircilik bakanliğana kurum tarafindan yazım gönderildi. Benim atama işlemlerim yapilirken de ayni belediyenin Personel A.Ş şirketinde de girişim vardi ve özel kalem personeli olarak görev yapmaktaydim. 6 ay boyunca bakanlık ne olumlu nede olumsuz bir cevap verdi. Belediyeye kayyum atandi.Şirketeki sözleşmem yenilenmedi. Ayni şekilde belediye tarafindan bakanliktan “görülen lüzüm üzerine “evraklarim geri istendi. Bakanlık 1 hafta içinde evraklari geri iade etti. Avukat arkadaşlardan sağlıkli bir bilgi alamadim.
1. sorum : Ben bu durumda dava açabilir miyim.
2 .sorum: Dava açabilirsem davalı taraf bakanlık mı olmali yoksa belediye mi.
3. sorum: Buna benzer bildiginiz emsal kararlar var mı. Her ihtimalde de dava açarsam Kazanma ihtimalim olur mu.
Saygılarımla
Hasan Bey, açıklamalarınızdan anlayabildiğim kadarıyla hakkınızda tesis edilen iki işlem var:
1- Sözleşmenizin yenilenmemesi işlemi,
2 – Belediye özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanmama işlemi.
İlk işlemle ilgili olarak, statünüzü; daha doğrusu, sözleşmenin niteliği hakkında tam bilgi edinemedim. Anladığım kadarıyla, anılan şirket, belediyeye hizmet temin taşeron şirket ve sizin bu şirketle olan sözleşmenizde, iş akti sözleşmesi. Eğer, sözleşme belediye ile olmuş olsaydı, idari sözleşme sayılacağından, bu sözleşmenin uzatılmaması işlemine karşı süresi içerisinde idari dava açabilirdiniz. Üzerinde çok fazla düşündüğüm bir konu olmamakla birlikte; bu tür çalışma yönteminin, bir tür muvazaa olduğunu; gerçekte, taşeron şirket elemanının belediyenin (özel kalem hizmeti gibi) asli kamu hizmetlerini yürüten elemanı olduğunu; salt, 657 sayılı Kanunu dolanmak amacıyla bu tür yöntemlere başvurulduğunu düşünüyorum. Danıştay’ın (vergi dava dairelerinin, vergilendirme işlemleri dolayısıyla baktığı davalarda) şirket elemanı olarak özel hastanelerin çalıştırdığı hekimlerle ilgili kararları da bu yönde. Bu bakımdan; ben, şirkete karşı iş mahkemesinde, belediyeye karşı da, idari yargıda dava açılabileceğini; ancak, bunlardan birinin seçilerek, davanın açıldığı mahkemenin kararına göre hareket edilmesi gerektiğini; yargının bu karışık (muvazaalı) durumu çözmesi gerektiğini düşünüyorum.
İkinci işleme gelince; atama yetkisinin belediye de mi bakanlıkta mı olduğunu anlayabilmiş değilim. Bir belediyenin özel kalem müdürlüğüne yapılan atama, çevre ve Şehircilik Bakanlığı neden ilgilendirir, onu da anlamadım. Bu da başka bir muvazaa olabilir mi?Bu durumu ve özel kalem müdürlüğü kadrosuna atama için izlenen yöntemi (örneğin; ilan, sınav vs) açıklarsanız, bir şey söyleyebilirim, belki.
Cevap verdiğiniz için teşekür ederim.
Savcım
Şirket Cizre belediyesi personel A.ş dir. 2018 yilin da kit ve bit lerde çalişan işçierle ilgili yapilan düzenlenme sonucu kuruldu. Benim asıl meselem şirketle olan durumla alakalı değil zaten davada açmadim. Asıl ihtilafa düştüğüm özel kalem müdürü olarak yapilan atamam ile ilgili olan kısmı. Özel kalem müdürlüğü istisnai kadrolardan olduğu için Çevre şehircilik bakanlıği yerel yönetimler genel müdürlüğünden OLUR almak zorunda.Eskiden İç işleri bakanlıği mahhali idareler bakıyordu. Cizre belediyesi özel kalem müdürlüğü münhal durumdaydı. Belediye benim atamam için bakanliğa olur için yazi gönderdi. Belediye 6 ay boyunca yazı gondermesine rağmen bakanlik olumlu veya olumsuz cevap belirtmedi. Kayum atandiktan sonra belediye hiç bir gerekce belirtmeden bakanliktan evraklari geri iadesini istedi. Bakanlikta iade etti. Burdaki bir çok avukat ile konustugumda bakanlık herhangi bir işlem tesis etmedigi için emin olmamakla beraber dava açsan bile red edilceği yönünde fikir belirti . Ilk sorularda belirtigim gibi idare mahkemesine dava açabilir miyim. Dava açsam da davalı taraf hangisi olmalı.
Saygılarımla
Merhaba sayın Başsavcım.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde, Danıştay 9. Dairesinin 30.12.1985 tarih ve E:1983/5384, K:1985/2047 sayılı kararına atıf yapmak suretiyle, mahkeme kararlarının uygulanmaması halinde açılacak tazminat davasının, kararı infaz edilmemiş olan mahkemede açılması gerektiğini ifade etmişsiniz.(Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu-Pwc yayınları-6. Baskı-s.725)
Danıştay 4. Dairesinin E:2012/6005, K:2015/858 sayılı kararı,
Danıştay 3. Dairesinin E:2016/16540, K:2020/4520 sayılı kararı,
Danıştay 7. Dairesinin E:2016/6632, K:2018/3163 sayılı kararından, herhangi bir vergi mahkemesinde dava açılabileceği anlaşılmaktadır.
Kanun maddesinden, kitabınızda belirttiğiniz görüş yönünde sınırlayıcı bir ifade anlaşılmamaktadır.(Yanlış anlamadıysam)
Görüşünüzün dayanağını izah eder misiniz?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, kararı infaz edilmeyen mahkemeden kasıt, mahkeme türü bakımındandır. Tabii ki, birden fazla idare veya vergi mahkemesi olan yerlerde, doğrudan kararı veren mahkemeye dava açmak mümkün olmaz. Kanunda, bu halde, tam yargı davasının nerede açılacağına dair bir düzenleme yok. Bu duruma bakarak, idare mahkemesinde açılabileceği söylenebilir. Yanlış da olmaz. Ancak; baştan beri uygulama, kararın nasıl uygulanacağını en iyi uzman mahkemenin bileceği anlayışı ile, karar idare mahkemeninse, tam yargı davasının idare mahkemesinde; vergi mahkemesininki ise, bu mahkemede açılacağı şeklinde olmuştur. O açıklama, bunu anlamaktadır. İyi geceler.
Merhaba sayın Başsavcım.
Mahkeme kararlarının yerine getirilmemesi halinde, tazminat davasının nerede açılacağı sorusuna verdiğiniz yanıtınız için teşekkür ederim.
Soruda, görüşünüzün, davanın bizzat kararı veren mahkemede açılması şeklinde olduğu yönündeki ifademin sebebi, kitabınızın (Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu-Yetkin Yayınları-9. Baskı-s.1013) ilgili kısmında atıf yaptığınız Danıştay 9. Dairesinin 30.12.1985 tarih ve E:1983/5384, K:1985/2047 sayılı kararının, dipnotta yer alan ”Danıştay kararlarına göre işlem tesis etmeyen ve eylemde bulunmayan idare aleyhine açılacak tazminat davasının görüm ve çözümünün, kararı veren Danıştay dairesine ait bulunduğu hk” ifadesinden kaynaklanmıştır. Söz konusu kararın içeriğine ulaşamadığımdan, “kararı veren Danıştay dairesine ait bulunduğu hk” ifadesini bizzat kararı veren mahkeme olarak değerlendirdim. Esasen alıntı yapılan ifadenin de bu şekilde değerlendirmeye açık olduğunu, 1013. sayfadaki -ab- kısmının ikinci paragrafındaki açıklamanızın da açıkça “mahkeme türünü” anlattığını söylemenin de güç olduğunu belirtmek isterim.
Sonuç itibariyle, görüşlerinize çok değer veriyor olmam sebebiyle, konuyu daha iyi anlamak adına soruyu sormuş olmam benim adıma çok iyi oldu.
İlginize tekrar teşekkür ederim.
Merhaba sayın başsavcım.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu(Yekin Yayınları-9. Baskı.s.1180-1181) isimli kitabınızda, adli yardım talebinin kabulü ya da reddine ilişkin kararların kesin olduğuna, itiraz imkanının mümkün olmadığını aksi yöndeki idari yargı yerlerinin uygulamalarının hatalı olduğunu ifade etmişsiniz.
Bu görüşünüzü dayanağı olarak,
a-İdari uyuşmazlıklar ile özel hukuk uyuşmazlıklarının farklı yargılama usulüne tabi olması,
a-İYUK 31. maddesinde yapılan atıfların başvuru ve kanun yolu aşamasını kapsamadığı,
aa-İtiraz ve kanun yoluna ilişkin hususların İYUK’ta açıkça düzenlendiği,bu konuda HMK’ya atıf yapılmadığı,
ab-2576 sayılı Kanun’da İdare ve Mahkemelerinin görevlerinin sayıldığı, (Mahkemelerin adli yardıma itiraz konusunu incelemesinin yetki aşımı olduğu)
ac-Kanun Koyucunun, eşdeğer yargı mercileri arasında itiraz incelemesine izin veren bir iradesi olmadığı, yönünde beyanda bulunmuşsunuz.
Aşağıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, adli yardıma itiraz müessesesini işleten yargı kararlarının “hatalı olmadığı, durumun yorumu gerektirdiği” değerlendirmesini yapma durumunuz söz konusu olur mu?
1-İdari Yargının var oluş sebebi(Güçlü idare karşısında zayıf durumdaki gerçek ve tüzel kişilerin hak arama durumu)
2-İYUK 31. maddesinde atıf yapılan konularda, atıf yapılan konulara ilişkin “bu kanunda hüküm bulunmayan hususlarda” ifadesi dışında herhangi bir sınırlama yapılmadan HMK hükümlerinin uygulanacağının belirtilmesi,
3-İYUK 31. maddesinde, duruşma konusunda yapılan sınırlayıcı atfın diğer konulara ilişkin yapılmaması, ihbar konusunda ayrıca bir belirleme yapılması,
4-2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27/7. maddesinde yer alan , “Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine (…) kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir.” ifadesinde yer alan “bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine” şeklindeki ifadenin Kanun koyucunun eşdeğer mahkemeler arasında itiraz incelemesine izin veren bir iradesinin olduğunu göstermesi,
5- Kitabınızın 1181. Sayfasında , “…..adli yardım talebinin ret ya da kabulüne ilişkin kararlara karşı içinde itiraz edilebileceği…..” ifadesine yer verilmiş ise de, HMK 337/2. fıkrada yalnızca ret kararına itiraz imkanının olduğu düzenlenmiştir. (sehven yazıldığı düşünülmektedir)
İtiraz imkanının yalnızca ret kararına karşı olduğu ve adli yardım müessesesinin, Anayasanın 36. maddesinde belirtilen “Hak arama hürriyeti” ile doğrudan ilgili bir durum olması ve adli yardım ret kararına itiraz imkanının olmadığı yorumunun bu hakkı sınırlayıcı bir sonuç doğurması ihtimali,
6- Özel hukuk uyuşmazlıkları ile idari uyuşmazlıkların çözümü noktasında farklı bir yargılama usulünün uygulanmasının, adli yardım müessesesinin işleyişine etki edecek bir durumunun olmaması,[Bu hususu, Vergi Yargısı Harçları konusundaki 1 ve 3 sayılı tarifenin uygulanması konusundaki yaklaşımınız(1 sayılı tarifedeki tam yargı davası nedeniyle ödenecek harçlar ile vekalet suret harcının Vergi Yargısında da alınması gerektiği) açısından da değerlendirebilirsiniz.]
7-2576 sayılı Kanun’un “İdare Mahkemelerinin Görevleri” başlıklı 5/d ve “Vergi Mahkemelerinin Görevleri” başlıklı 6/c maddesinde yer alan “diğer kanunlarla verilen işleri” ifadesinin geniş yorumlanmak suretiyle yetki probleminin aşılabilir olması,
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, değerlendirmemi istediğiniz hususları zaten, kitabın ilgili bölümlerinde fazlasıyla değerlendirdim. Tümünün karşılığını o açıklamalarda bulabilirsiniz. Burada yalnızca şunu söyleyeyim. Yargılama usulü, yasallık alanının konusudur. Kıyas ya da genişletici yorum yapılarak, falanca kanundaki usul kuralı burada da uygulansın denilemez. Ya da, aynı yöntemle, olmayan kural yaratılamaz. Ben, sözünü ettiğiniz konudaki idare mahkemelerinin kararlarının hatalı olduğunu (inanıyorum veya düşünüyorum değil) biliyorum. Kıyasen, HKM’yi İYUK’a uygularsanız, sonunda idari yargı olmazsınız; başka bir şey olursunuz. Doğru sonucu varmak için, ilke ve kuralları doğru yorumlayıp, doğru anlamak gerekir. İdari Yargılama Usulüne ilişkin kurallarda, İdari Rejimin özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre yorumlanır.
Hatırlattığınız hatayı dikkate alacağım, teşekkürler.
Turgut hocam merhabalar,
Kamu görevlisine geçmişe dönük yapılan toplu ödemede faiz ödemesi yapılmamasına ilişkin işleme karşı doğrudan tam yargı davası açılması mümkün müdür? Dava dilekçesinde kamu görevlisinin alacağı faiz oranının hesaplanamaması nedeniyle miktar göstermeden dava açılması mümkün müdür ? Yoksa her ihtimale karşı fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak dava açmak mı gerekir ? Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.
Hocam merhabalar.
Memura geçmişe dönük yapılan toplu ödemenin faizinin ödenmemesine ilişkin işleme karşı doğrudan tam yargı davası açılmasında yasal bir engel var mıdır ? Ödenmeme işleminin bir idari işlem olarak kabulü ve faizin de maddi zarar olarak kabulü mümkün müdür ? İdari eylem olarak kabul edilmesi halinde başvuru süresi ödenmeme işleminden itibaren mi başlamaktadır ? Şimdiden cevaplarınız için teşekkür ederim. Saygılarımla.
Süresinde olmak kaydıyla tabii ki yok Miktar hesaplamakta zorlanıyorsanız. Faiz tahakkuk ettirilip ödenmemesine ilişkin işlemin iptali istemiyle de dava açabilirsiniz. Bu takdirde; dava iptal davası olur. Ancak; işlemin iptaline ve ödenmeyen faizin tarafımıza ödenmesine karar verilmesi de diyebilirsiniz. Ya da, belli bir miktar faiz hesaplayıp, onu dilekçede gösterebilir; idarenin faiz tutarını mahkemeye bildirmesi üzerine de, fazla kısmı artırabilirsiniz (İYUK. md.16/4). Bu seçeneklerden birini seçip ona göre davranmak sizin takdirinizde.
Sayın Başsavcım merhaba.
Öncelikle, yazdıklarınızı yılların verdiği deneyim ve araştırmanın da etkisiyle kendinizden emin bir surette yazdığınızın farkındayım. Ancak ben de araştırmayı seven ve eserlerinizden istifade eden birisi olarak tam olarak anlayamadığım yerleri açıklığa kavuşturmak adına bazı hususları sorma gereği duyuyorum. Anlayışınıza sığınarak bu doğrultuda aşağıdaki soruları soracağım.
1-Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) “….Tarh işleminin tebliğinden sonra ise,yeni ve başka bir zaman aşımı(tahsil zamanaşımı) işlemeye başlar.Eğer bu arada tarh işlemine karşı idari dava açılmışsa, bu tahsil zamanaşımı ile ilgili bir sorundur.” ifadesine yer vermişsiniz.
6183 sayılı Kanun’un 102. maddesinde, tahsil zamanaşımı vadeyi takip eden yıldan başlayacağı ifade edilmiştir. Tarh işleminin tebliği halinde dava açılmaması ya da açılması durumuna göre vade tarihi değişebilmektedir(VUK 112)Birinci durum için en az 2 aylık ikinci durum için ise mahkeme sürecinin uzunluğuna göre değişecek bir süre söz konudur. Kısaca vadesi gelmemiş bir alacak için tahsil zaman aşımı nasıl başlayacaktır? İfadenizin bu hususlar gözetilerek düzeltilmesi gerekir mi?
2- Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) mahkemece verilen iptal kararının tarh zamanaşımı süresini keseceğini ifade etmişsiniz. Örnek olarak da 2577 sayılı 28/5. maddesinin uygulamasını vermişsiniz.
2.1. 213 sayılı Vergi Usul Kanununda tarh yöntemleri sayılmıştır. 2577 sayılı Kanun’un 28/5 maddesinde bir tarh işleminden değil, bir bildirimden bahsedilmektedir.2577 sayılı Kanun’un 28/5. maddesi uyarınca tesis edilen bildirim VUK’taki hangi tarh yöntemine göre yapılmaktadır? VUK’taki tarh yöntemlerinden biri değilse buradaki durumu yine de tarh zamanaşımının kesilmesi olarak izah etmek de bir mahzur olmaz mı?
2.2. Söz konusu ifadeniz aşağıdaki örnek için de geçerli midir? (Bu örnek, sayfanın başında yer alan işlemin bir kısmının hukuka aykırı olması halinde işlemin tamamı için verilen iptal kararları için açıklama yapmış olmanız nedeniyle verilmiştir.)
Vergi mahkemesi iptal kararının gerekçesinin araştırmanın eksik yapılmış olması nedeniyle verildiğini kabul edelim. Bu durumda da tarh zamanaşımının kesildiği, vergi dairesinin mahkemece verilen iptal kararı üzerine yeniden başlayan zamanaşımı süresi içinde gerekli araştırmayı yaparak yeniden tarhiyat yapabileceğini kabul edebilir miyiz.?
Cevabınız evet ise, bu durum verginin kanuniliği ilkesi ile ne derece bağdaşmaktadır?(Kanunda zamanaşımının kesilmesine ilişkin böyle bir hüküm yok iken) 6183 sayılı Kanun’un 103/7. maddesinde, “İhtilaflı amme alacaklarında kaza mercilerince bozma kararı verilmesi” ifadesine, 103/9. maddesinde yer alan “Kaza mercilerince icranın tehirine karar verilmesi” ifadesine yer verilmiştir. Görüleceği üzere Kanun Koyucu yargı sürecini düşünerek tahsil zamanaşımının kesilmesine ilişkin düzenlemeler yapmıştır.
Tarh aşaması ile ilgili olarak ayrıksı düşünmeyi gerektirecek nasıl durum bir vardır?
3-Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı. s.342) “Bize göre; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 114. maddesinde yazılı, tarh zamanaşımını durduran ve “kesen” sebepler” ifadesine yer vermişsiniz.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesinde “tarh zamanaşımını kesen sebepler” yer almamaktadır. Bu ifade sehven mi yazılmıştır?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, merhaba.
İletinizin girişinde, bana, şöyle demek istediğinizi yorumladım: “Deneyiminize çok fazla güveniyorsunuz. Bu, sizi hata yapmaya yöneltiyor. Ben, iyi bir araştırmacıyım. Bu hatalarınızı buluyorum”. Başka şey söylemek istiyorsanız, kusuruma bakmayın; ben böyle anladım. Öncelikle şuhnu söyleyeyim: Benim kitap ve yazılarımda hata veya eksiklik arayan, siz ilk değilsiniz. Sanırım son da olmayacaksınız. Bunu, yakınmak için söylemiyorum. Aksine, mutlu oluyorum. Kitabın son baskısını okuduğunuza göre, başındaki açıklamayı da okumuş olmalısınız. Orada, kimi güçlüklerimden söz ediyorum. Okuyucunun, eleştirileri, bana bu güçlükleri aşmamda yardımcı oluyor. Bu da, beni, memnun ediyor. Şimdi gelelim, yorum ve sorularınıza.
1 – Kitabın 342’nci sayfasında, tahsil zaman aşımının tarh işleminin tebliği ile başladığını yazdığımı söylüyor ve eleştiriyorsunuz. Cümleyi yeniden okudum, Hatta, tüm sayfayı ve öncesi ile sonrasını da. Eğer, cümleyi bağlamından ayırırsanız, haklısınız. Bir vergi hukukçusu böyle bir cümleyi nasıl kurar diyebilirsiniz. Ama; o cümlenin bağlamı, tarh ve tahsil zaman aşımlarının nasıl hesaplanacağı ya da hesaplanma yöntemi değildir. Bu yöntemler için, Tarh Yöntemleri kitabımla, 6183’le ilgili açıklama kitabına bakmalısınız. Bu cümlenin bağlamı; vergi idaresinin yapmış oldukları işlemlerin hangi tür idari davaya konu edilmesi gerektiği konusunda uygulamada çıkan tartışmalar dolayısıyla ve bu dava türünün süi jeneris dava veya tam yargı davası olduğu konusundaki görüşlere yönelik eleştirilerdir. Bu görüşte olanların, tarh zaman aşımının dava sonuna kadar geçeceği; eğer, tarh işleminin kısmen hukuka aykırı olması halinde tadilen tasdik kararı verilmezse, verginin zaman aşımına uğrayacağı iddialarına karşı; vergi alacağının doğduğu tarihten tahsiline kadar iki farklı zaman aşımı aşamasının olduğu, vergi tarhiyatının tebliğiyle, tarh zaman aşımı ile ilgili sorunun sona erdiği; başka anlatımla, vergi idaresinin bu zaman aşımı ile ilgili olarak üzerine düşeni yapmış olduğu; bundan sonra başka bir zaman aşımı aşamasının devreye girdiği açıklaması yapılmıştır. “Aynı aşama için iki ayrı zamanaşımı söz konusu olamayacağından, tarh zamanaşımı ile ilgili herhangi bir sorun mevcut değildir.” cümlesi, bunun için kurulmuştur. Eleştirdiğiniz cümlenin bağlamı budur. Bu bağlamın, tahsil zaman aşımının başlangıcı ve hesabı ile ilgili ayrıntılı açıklama gerektirdiğini düşünmüyorum.
2 – İdari Yargılama Usulü Kanununun 28’inci maddenin 5’inci fıkrasında, tarhiyattan değil, bildirimden söz edildiğini ileri sürerek, aynı sayfada bu konuda yapılan açıklamaları eleştiriyorsunuz. Ancak; bildirilen bir şeyin; yani, bildirimin bir içeriğinin olması gerekli. İçeriksiz bildiri, boş bir A4 kağıdından başka bir şey değildir. O şeyin ne olduğunu yine fıkra söylüyor. Kullanılan ibare; “… tespit edilecek vergi, resim…bildirilir” şeklindedir. Yani; bildirilen şey, tespit edilen vergi olmaktadır. Vergi hukukçularına bu ibare; yani, “verginin tespiti” bir şey anımsatır. Umarım size de anımsatıyordur: VUK’nun 20’nci maddesinde yapılan tarh tanımını. Madde, vergi tarhı için, “… vergi alacağını miktar itibarıyla tespit eden idari muamele” demektedir. Demek ki, verginin miktar itibarıyla tespiti tarh işlemi oluyor. 28’inci maddenin 5’inci fıkrasında söylenen de verginin tespiti olduğuna göre, bildirimin konusu tarh işlemi olmaktadır. Kitabın sonraki baskısında, bu konuyu, bu ilişkiyi kuramayanların da anlayabileceği şekilde açıklamaya çalışırım: Söz.
3 – Diyorsunuz ki; VUK’nun 114’üncü maddesinde tarh zaman aşımının kesileceğine dair bir hüküm yok. Doğru. Gerçekten yok. Esasen; söylediğiniz sayfada, benim de söylediğim bu. Üstelik bunu açıkça söylüyorum. Eleştirdiğiniz fıkrada söylemeye çalıştığım; eğer, kısmen iptal kararı ile tarh zaman aşımının kesildiği veya daha doğru olarak yeniden başladığı kabul edilmezse, vergi idaresi, kısmen iptal kararının gereklerini nasıl yerine getirecek. Yani, sözünü ettiğimiz tarhiyatı nasıl yapacak. Vergi mahkemesince dava karara bağlanıncaya kadar zaman aşımı dolmuş olabilir. Eğer, zaman aşımının kesilmediği veya yeniden başladığı kabul edilmezse, fıkrada sözü edilen tarhiyatın yeniden yapılması mümkün olmaz. Kanun koyucu, fıkrayı düzenleyerek, kapalı bir biçimde, zaman aşımının dikkate alınmayacağını söylemiş olmaktadır. Bu ise, ancak dolan zan aşımının yeniden başlamasıyla mümkündür. Orada söylenen bu. Bunu eleştirebilirsiniz; ama, ben; böyle düşünüyorum.
Sanırım, böylece diğer sorularda yanıtlanmış oldu. Son olarak, size, deneyimin kazandırdığı bir öneride bulunayım: Madem ki, iyi bir araştırmacı olmak istiyorsunuz; umarın öyle de olursunuz; okuduğunuz her şeyi, bağlamıyla anlamaya ve yorumlamaya çalışın. Başarı dileklerimle.
Not: Bu iletiden önce, başka ve benzer bir ileti yazmıştım. Bulunduğum yerdeki internet bağlantısı sorunu nedeniyle gitmediğini gördüm ve ikinci kez yazdım. Eğer. O da elinize bir biçimde ulaşırsa, bu açıklama çerçevesinde değerlendirmenizi rica ediyorum.
Sayın Başsavcım merhaba.
Sizi üzdüysem gönülden özür dilerim.
Ancak niyetim sizin hatalarınızı bulmak değil kavrayamadığım hususları kendi adıma açıklığa kavuşturmaktır.
Yazdığınız hususları kendinizden emin olarak ifade ettiğinizi belirtirken niyetim sizi eleştirmek değildi. Aksine bu ifadeyi bilgi,tecrübe ve deneyiminizin yoğunluğu sebebiyle her ihtimali gözeterek yazdığınızı bu nedenle hata payınızın düşük olduğunu ve size duyduğum saygıyı ifade etmek için kullandım.Belli ki meramını düzgün anlatamadım.Tekrar özür dilerim.
10 yıl Vergi Mahkemesi hâkimliği yaptım.
Eserlerinizden gerek meslekte gerekse sonrasında çokça istifade ettim.Etmeye de devam ediyorum. Zira idari yargı mensubu olup ortaya birçok eser çıkarmış sizin dışınızda ikinci bir kişi yok.
Benim için bu anlamda bir idolsününüz.
Ayrıca tavsiyenizi ve eleştirinizi iğneleyici de olsa dikkate alacağım.
İlginize tekrar teşekkür ederim.
Sayın Başsavcım merhaba.
İki soru sormak istiyorum.
Birinci sorum, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesine ilişkin olup üst makam ya da üst makam yoksa işlemi yapmış olan makama, başvurunun yapıldığı günün geriye kalan dava açma süresine eklenip eklenmemesine ilişkin olacaktır.
Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde(Yetkin Yayınları-9. Baskı-s.682-683) verdiğiniz örneklerde başvuru yapılan günü işlemiş olan dava açma süresine dahil etmektesiniz. Ancak atıf yaptığınız kararlardaki durum (Danıştay 7. D. 10.12.1999, E:1999/1100, K:1999/3674-Danıştay 8. D. 19.10.1987, E:1987/313, K:1987/416), verdiğiniz örnekler ile uyum taşımamaktadır. Zira söz konusu kararda başvuru yapılan gün işlemiş olan dava açma süresinden sayılmamakta(dava açma süresinin son günü başvuru yapıldığından) ilgilisine 1 gün daha süre verilmektedir. Bu doğrultuda kitapta verdiğiniz birinci örnekte geriye kalan dava açma süresinin 15 gün, ikinci örnekte 41 gün olması gerektiğini düşünüyorum.
Son tahlilde,görüşünüz,
Kanunda yer alan “……idari dava açma süresi içinde istenebilir.” düzenlemesi ile “….başvurma tarihine kadar geçmiş süre de…. ” ifadelerini de dikkate almak suretiyle,
başvuru yapılan günün işlemiş olan dava açma süresine dahil edilmesi yönünde mi yoksa dahil edilmemesi gerektiği yönünde midir?
Bu soruyu eksiklik tespit etmek amacıyla değil tamamen düşüncelerinize verdiğim değer nedeniyle ve durumu aydınlatmak adına(gözden kaçırdığım bir husus olup olmadığı) sorduğumu bir kez daha ifade etmek isterim.
İkinci sorum da, İYUK 10 ve 11. madde uygulamasında, 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu’nun 5. maddesinin uygulanıp uygulanamayacağına ilişkin olacaktır.
Cevabınız uygulanabileceği yönünde ise,
3071 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca, başvurunun yanlış yere yapıldığı bu nedenle başvurunun yetkili mercie iletildiği bilgisinin, ilgilisine bildirilmesi ile bildirilmemesi(emredici hüküm olmasına karşın) durumlarında uygulama nasıl olmalıdır?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın İHTİYAR, merhaba.
Sorunuzdaki Yedinci Dairesi kararını örnek olarak ben de beğenmedim. Onun yeri orası olmamalıydı. Yada, ek açıklama gerekliydi. Sonraki baskıda gerekli açıklamayı yaparım. Sekizinci Daire kararına gelince, o karar, dava açma süresi ile değil, bekleme süresi ile ilgili ve doğru örnek. Sorunuzun devamına gelince; “kadar” sözcüğü, doğru, biraz kafa karıştırıcı; ancak, 521 sayılı Kanunun ilk zamanlarından bu yana, üst makama başvuru süresi işleyen dava süresinden sayılıyor. Örnek: DDK, K:1967/436. Uygulamada böyle anlaşılıyor; ben de öyle anlıyorum.
Son sorunuza gelince; 3071 sayılı Kanun dilekçe hakkı konusunda genel kanun. Dolayısıyla; özel kanunlarda hüküm bulunmayan hallerde uygulanır. İYUK 10 ve 11’de de, 3071/5 gibi bir düzenleme yok. Dolayısıyla, uygulanmasına engel bir durum da yok. Ancak; yanlış makama başvurunun doğru makama yapılmış sayılmasını öngören bir düzenleme (örnek 4458/242) olmadıkça riskli bir başvuru olur. İyi akşamlar dileğiyle.
Sayın Başsavcım merhaba.
Öncelikle sorularıma verdiğiniz yanıtlar için teşekkür ederim.
1- İlk sorum 2577 sayılı Kanun’un 26/3. maddesine yönelik olacak.
İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde (Yetkin Yayınları-9 Baskı-s.943-944) İYUK madde 26/3 uygulamasının daha önce hiç tebligat yapılmamış adrese ilk tebligat yapılmadan iade edilmesi haline münhasır olduğunu ifade etmişsiniz.
7201 sayılı Kanun’un 10. maddesine 6099 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle “Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır.”şeklinde hüküm eklenmiştir. Tebligat Kanunu’nun 21/1 ve 2. Fıkralarında adres kayıt sistemini de barındıran tebligat usulleri mevcuttur. 28. maddede ise ilanen tebligat yolu mevcut.(adres kayıt sisteminde kayıtlı adres olmaması hali vb.)
Bu durumda,
a- İYUK 26/3’ün uygulanma imkanı olmadığı yorumu yapılabilir mi?
b-Yoksa 7201 sayılı Kanun’un “Kazai Tebligat” başlıklı maddesinin özel düzenleme içerdiği ve sorulan hususa ilişkin söz konusu başlık altında düzenleme olmadığı dolayısıyla 1 nolu başlıkta belirtilen yorumun yapılamayacağı sonucuna mı varılmalıdır?
2-İkinci sorum ise,İYUK 28/5 maddesine ilişkin olacaktır.
İdari Yargılama Usulü Kanunu isimli eserinizde (Yetkin Yayınları-9 Baskı-s.559)düzenleyici işlem ve uygulama işlemi konusu anlatılırken( c) başlığında verdiğiniz “genel tebliğ ile tarh işlemi” örneğinin her ikisinin birlikte dava edilmesi halinde davada görevli mahkemenin (920 nolu atfı yapmak suretiyle) düzenleyici işleme bakmakla görevli idari yargı yeri olduğunu ifade ederken, eserinizin İYUK 28/5’e ilişkin açıklamaların bulunduğu 999. sayfada, “Yani Danıştay’ın ilk derece sıfatıyla vermiş olduğu kararların,bu fıkraya göre infazları mümkün değildir” ifadesini kullanmışsınız.
Burada bir çelişki mi söz konusudur yoksa benim göremediğim bir nüans mı vardır?
İlginize teşekkür ederim.
Sayın Başsavcım merhabalar.
Öncelikle hem size hem de soru soran herkese teşekkür ederim. Sorulan sorular ve verdiğiniz cevaplardan çokça şey öğrendim ve öğrenmeye de devam ediyorum.
Bende aklıma takılan bir soruyu sormak istiyorum size.
-Müfettişler tarafından düzenlenen Sahte belge düzenleme raporlarında mükelleflerin kendi beyanlarının fiktif olduğu gerekçesiyle kabul edilmemekte ve sahte olarak düzenlenen faturalardan komisyon geliri hesaplatılıp vergi tarh edilip vergi ziyai cezası kesilmektedir.Örnek vermek gerekirse; mükellef 2016 yılında 20.000 Tl ödenecek vergi beyan etmiş olsun, mükellef daha sonra incelemeye alınmış ve 2016 döneminde sahte belge düzenleyicisi olduğu ile ilgili rapor düzenlenmiş olsun. Düzenlenen raporda mükellefin kendi beyanına itibar edilmemiş ve elde edilen komisyon geliri üzerinden vergi tarh edilip 3 kat ceza kesilmiş.
Şimdi burada gerçekten vergi ziyaı doğar mı. Mevzuatta mükellefin farklı bir faaliyet dolayısıyla beyanname vermesi durumunda(faaliyet yasaklı bir faaliyet olsun veya olmasın) buna itibar edilmemesi gerektiği ile ilgili birşey hatırlayamıyorum. Sizin bu konudaki fikrinizi merak ediyorum.Şimdiden çok teşekkür eder ve İyi günler dilerim.
Sayın Başsavcım tekrardan merhabalar.
Tam olarak anlayamadığım bir soru ile ilgili değerlendirmenizi merak ediyorum.
Daha iyi anlatabilmek adına bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışacağım.
-Kat karşılığı inşaat işiyle uğraşan bir firmanın vergi incelemesinde olduğunu varsayalım. Bu firmanın daire satışlarının emsaline göre çok aşağıda olduğu düşünülerek incelemeye yetkili tarafından şirketin banka bilgilerine ve alıcıların ifadelerine başvurulmuş ancak olumsuz bir tespite rastlanmamıştır. Daha sonra daire bedellerinin KDV 27. madde gereğince emsal bedelleri ile satış bedelleri arasında yüksek tutarda fark olup olmadığının tespiti yönünden daire bedelleri ile ilgili olarak takdir komisyonuna sevk edilmiştir. Takdir komisyonu kararı ile satış bedelleri arasında açık bir şekilde fark olduğu belirlenmiş ve bu durum şirket yetkilileri tarafından haklı bir sebeple açıklanamamıştır. Daha sonda şirket hakkında sadece KDV yönüyle eleştiri konusu yapılmış(kurumlar yönünden eleştiri konusu yapılmamıştır.) yapılmıştır. Ancak arada bariz bir fark olduğu tespit edildikten sonra emsal bedel olarak takdir komisyonu kararı yerine VUK 267 e 2 gereğince maliyet bedeli esas alınmış ve aradaki fark üzerinden KDV hesaplanmıştır.
Şimdi bu örnek olayda soracağım soru;
— Güncel emsal VDDK kararlarının büyük çoğunluğunda mükelleflerin takdir komisyonuna sevk edilmesi durumunda takdir komisyonu kararının alındığı tarih itibariyle VUK 30 gereğince resen tarh sebebinin bulunup bulunmadığı aranılmaktadır. Ayrıca VDDK kararlarındaki gerçekleşen olayların tamamında takdir komisyonunun matrah takdir ettiği durumlar oluşturmaktadır.(mükellef hakkında düzenlenen VİR veya VTR ye dayanarak matrah takdir edilmektedir.) Örnek olaydaki gibi servet takdiri dolayısıyla mükelleflerin takdir komisyonuna sevk edilmesi ve takdir komisyonu kararına istinaden arada yüksek tutarda fark olması ve bunun haklı bir sebeple açıklanamaması durumunda sadece kdv yönünden 267/2 ye göre eleştiri konusu yapılması durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz. ( örnek olayda kdv 27 nin değerlendirilmesi için takdir komisyonundan bir bilirkişi gibi bilgi edinilmiştir.)
(– VDDK 2020/247 E. , 2021/1503 K. sayılı kararında sanki KDV yönüyle tarhiyat yapılabileceği gibi bir anlam çıkardım.)
Şimdiden çok teşekkür eder, Mutlu ve sağlıklı günler dilerim.
Sayın BAŞAR, merhaba. Gözümdeki zona rahatsızlığı nedeniyle uzunca süre siteme girebilmiş değilim. Hala da tam olarak iyileşmiş değilim. Sorunuzu da bu nedenle yeni gördüm. Gecikmeden dolayı özür dileyerek, sorunuzu kısaca yanıtlamaya çalışacağım: Emsal bedele nazaran düşüklük, VUK’nun 30’uncu maddesinde yazılı re’sen takdir nedenlerinden biri değildir. Bu nedenle, sözünü ettiğiniz olayda kurumlar vergisi yönünden herhangi bir işlem yapılması mümkün değildir. KDV’ne gelince; söylediğinize göre, olayda, KDVK’nun 27’nci maddesi uyarınca takdire gidilmiş. Anılan maddede, bedelin emsal bedele nazaran açık biçimde düşük olması halinde, KDV için emsal bedelin esas alınacağı söylenmektedir. Emsal bedelin nasıl belirleneceği ise, VUK’nun 267’nci maddesinde üç yöntemle gösterilmiştir. Taşınmazlar için bu yöntem, üçüncü sıradaki takdir yöntemidir. Dolayısıyla, emsal bedel takdiri için TK’na gidilmesi, kanuna uygun. Ancak; takdir komisyonuna gidilip, emsal beledi takdirine ilişkin karar alındıktan sonra, bu karara itibar edilmeyip 2’nci sıraya göre işlem yapılaması bana göre doğru değil. Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sayın Başsavcım merhaba. Değerlendirmenizi merak ettiğim bir diğer soru ise aşağıdaki gibidir. Yine bir örnek yardımıyla konuyu anlatmaya çalışacağım.
— Sahte Belge Kullanma yönüyle incelenen bir mükellefin incelendiği yılın defter ve belgeleri zayi olmuş ve elinde buna yönelik mahkeme kararı da mevcuttur. Dolayısıyla incelemeye yetkili tarafından belirtilen sahte faturanın defter ve beyanlarda olduğu ile ilgili tespit yapılamamıştır.(banka ve diğer harici donelerden de tespit yapılamıyor.) Şimdi belirtilen sahte fatura ile ilgili defter kayıtlarında tespit yapılamadığı halde vergi tarhiyatı ve çeza kesilmesi hukuka uygun mudur? Yok eğer tarhiyat yapılmayacağı değerlendirmesi yapılacak ise bu durumdaki mükellefler için kanun boşluğu oluşmasına sebep olmaz mı.
Değerlendirmeleriniz için şimdiden çok teşekkür ederim.
Sayın BAŞAR, yeniden merhaba. Ticaret mahkemelerinin zayi kararı, tek yanlı beyana dayalı, bir karardır. Ben, olayın oluş şekli içerisinde gerçekliğini araştırırım. Ancak, olayda, bunun önemi ikincil. Normal ve mutad olan, sahte faturaların, üzerlerinde yazılı tarihin isabet ettiği vergilendirme döneminde kullanılmış olması. Bence, böyle bir durumda, sahte belgenin anılan dönemde kullanılmadığını veya başka bir dönemde kullanıldığını ya da hiç kullanılmamış olunduğunu kanıtlama yükü, mükellefe ait. Mükellef, bunu, KDV beyannameleriyle birlikte vermiş olduğu BA ve BS formlarını ile kanıtlayabilir.
Merhabalar Sayın Başsavcım. İstanbul’da Vergi Hakimiyim. İstanbul Bölgede sürelerde mevcut olan görüş özellikle de düzeltme-şikayet başvurularında şikayet başvurusu zımmi ret ise sonuçlandı ise 30 günlük süre geçse bile süresinde kabul ediliyor. Mevcut içtihat bu yönde. Bu durumda yeni çıkan içtihadı birleştirmesine yer olmadığı kararından ne sonuç çıkarmak gerekiyor? Görüşlerinizi bekliyorum. Saygılarımla…
Sayın BUYAN, aşağıda sayın BAŞAR’a yazdığım yanıtta da belirttiğim gibi, ben Haziran ayının ortalarından bu yana göz rahatsızlığı çekiyorum ve bu yüzden siteme giremedim. Dolayısıyla da sorunuzu yeni gördüm. Ben, düzeltme başvurusunun reddinden sonra gidilen şikayet yolunun İdari Yargılama Usulü Kanununun 10’uncu maddesi uyarınca, idari davaya konu olabilecek nitelikte işlem tesis ettirmek amacıyla yapılan başvuru olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle; bana göre, anılan maddenin gereklerine uygun davranılması gerekir. AY 40/2 uyarınca; “Dava açma süresi ve yargı mercii bildirilmediği için, dava ne zaman açılmış olursa olsun, ben bakarım” görüşüne, fiktif bir işlem olan zımni ret işlemi yönünden katılmıyorum. Bu tür işlemlerde, AY’nın anılan hükmünün gereğinin yerine getirilmesine fiziken olanak yoktur. Düzeltme başvurusunun reddine ilişkin işlemde ise, vergi dairesinin anılan düzenleme yönünden yükümlülüğü, salt şikayet başvurusuyla ilgili bilgi vermekten ibarettir. O başvuruda bulunulduktan sonra verilecek ya da verilmiş sayılacak yanıtlara göre kanun yolunu ve süresini gösterme yükümlülüğünün olduğunu düşünmüyorum. Umarım, sorunuzu tam anlayıp, açıklayıcı yanıt vermişimdir. Yeni çalışma yılınızı kutlarım. Selamlar.
Sayın candan hacam, bir yazınızda okumuştum, khk ların kanun maddesinden ve yani kısaca anayasadaki maddelerden üstün olmadığını söylemişsiniz ki doğrudur, peki o zaman beden şu andaki mahkemeler göz göre göre kanunu çiğneyerek 375 nolu khk ya göre hüküm verip kurum kanaati denen garabeti hukuka uygun buluyor, saygılar.
Sayın KARA, idari yargı yerleri, kararlarını yasa gereği, kanuna ve KHK’lere uygun olarak vermek zorundadırlar. Ancak; kanunların ve KHK’lerin AY’ya aykırılığı sebebiyle itiraz yoluyla AYM’ye gitmelerine herhangi bir engel yoktur. KHK hükmü bize AY’ye aykırıymış gibi gelse de, bu onların takdirinde. Selamlar.
İyi günler efendim.
Ben bir öğretmen adayı olarak genel itibariyle haklarımı öğrenmek için mümkün olduğunca kanunlarla ilgili yazılar okuyorum. Yine bu yazılardan birinde vergi usul kanununun 11. Maddesine denk geldim. Bu madde ile ilgili bir soru sormak istiyorum.
Maddeyi doğru anladıysam eğer üst kurum veya kuruluş vergisini ödemezse devlet, bu maddeye dayanarak bu kurum veya kuruluşun alışveriş yaptığı kurumlardan vergiyi tahsil edebilecek. Benim bu noktada 2 sorum var:
1. Eğer alt kuruluş bu alışverişten doğan vergiyi ödediyse üst kurumun ödemediği vergiden neden sorumlu tutuluyor? Bu, vatandaşlık görevini kuralına göre uygulayan alt kuruluş için bir ceza niteliği taşımıyor mu? Eğer üst kuruluşun vergiyi ödemediği kesinse bu vergiyi vergi mükellefinin yasal mirasçılarından tahsil etmesi gerekmez mi?
2. Biz anne babamızın vefatı halinde eğer onların borçları varsa reddi miras yoluyla anne babamızdan kalan herşeyden muaf tutulabiliyoruz. Böylesi bir mirastan bile muaf tutulabilirken vergi mükellefinin ödemediği vergiyi; konuyla alakalı olmayan, yapmış olduğu alışverişin sonucunda devlete ödemesi gereken vergiyi ödemiş bir başka kuruluşun ödenmemiş olan bu vergiden sorumlu tutulmamasını sağlayacak bir yol yok mu?
Kusura bakmayın. Ben Türk dili ve edebiyatı okudum ve Türk dilinden yüksek lisans yaptım. Ama araştırmayı seviyorum. Kanunlarla ilgili bir sürü makale ve örnek davalar okudum. Ama bu maddeyi hiçbir şekilde anlayamadım. Cevap yazarsanız çok sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim.
Sayın GÖREL; Vergi Usul Kanununun 11’inci maddesi vergi kesenlerin; örneğin, işçilerine ücret öderken vergi kesmek zorunda olanların sorumluluğu ile ilgili. Yani; üst kuruluş- alt kuruluş ilişkisinden doğan bir sorumluluk değil. Kanun; istihkak ödemesi yapanlara, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinde, yapmış olduğu ödemeden belli oranlarda vergi kesilmesi ve vergi dairesine ödenmesi ödevi getirmiştir. Buna, verginin kaynaktan kesilip, kesme ödevi olanlarca vergi dairesine ödenmesi denilir. Maddenin ilk fıkrasında sözü edilen sorumluluk, bu ödevin yerine getirilmemesinden kaynaklanan sorumluluktur. üçüncü vd fıkralarda getirilen sorumluluklar da, vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi amacıyla alışverişe taraf olanlarla kimi kuruluşlara getirilen sorumluluklarla ilgili. Her devlet, vergi tahsilatını korumak amacıyla bu tür sorumluluklar getirebilir. Bunlar, ilgili için aşırı bir külfet oluşturmadığı sürece, bence, herhangi bir sorun bulunmamaktadır.
Sayın Başsavcım,
Bir düzenleyici işlemin birçok maddesinin iptali için İdare aleyhine açmış olduğumuz davada Mahkeme talep ettiğimiz TÜM maddelerin iptaline ve fakat talep etmediğimiz bazı maddeleri de hataen değerlendirmek ve iptallerini reddedetmek suretiyle “kısmen kabul kısmen ret” kararı vermiş. Duruşma olduğu için de tarafımıza vekalet ücreti yansıtmış. Mahkemenin tamamıyla kabul vermesi gerekirken (istemle ilgili hataya düşmesi neticesi) oluşan bu hatanın düzeltilmesi, “yanlışlıkların düzeltilmesi” başlıklı İYUK m. 30/1′ geçen “… iddiaları sonucuna ilişkin yanlışlıklar…” ifadesi kapsamında talep edilebilir mi yoksa ancak istinaf kanun yoluyla mı düzeltme imkanı vardır?
Vedat Bey, Mahkemenin kararının hüküm fıkrasında yapılan söz konusu hata, 30/1 kapsamına girmez; ama, 49/1-b’deki “Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar” olarak değerlendirilebilir.
Sayın başsavcım öncellikle hastalığınızdan dolayı en içten dileklerimle şifalar diliyorum . Umarım sağlığınıza çabucak kavuşursunuz. Eğer iyi hissetiğiniz bir zamanda aşağıda belirttiğim durumla ilgili değerlendirmede bulunabilirseniz minnettar olurum.
Olay: Maliye tarafından incelenmek amacıyla talep edilen Defter ve belgelerin ibraz edilmemesi durumunda KDV ler reddedilip aynı zamanda ibraz etmeme fiili dolayısıyla özel usulsuzluk cezası kesiliyor.(Özel usulsuzluğün VUK 336 kapsamında değerlendirilmediği için). Ancak güncel yargı kararlarının neredeyse tamamında özel usulsuzlugun de 336. madde kapsamında değerlendirildiği için özel usuz. cezası yönünden iptaline karar verilmektedir.
Ancak Anayasa mahkemesinin Esas-2019\4 karar sayısı:2021\78 4\11\2021 tarihli bir kararında değerlendirmelerin yer aldığı 39. bölümde 336 maddeyle ilgili kısımdan bahsederken Genel Usulsuzluk ibaresi kullanılmıştır.
Sizin 336. maddede yer alan Usulsüzlük ibaresi ile ilgili değerlendirmeniz nedir. Anayasa Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararında 39. maddede geçen Genel Usülsüzlük ibaresini kullanmasının vergi yargısı açısından bağlayıcılığı olur mu. Sağlıklı Günler dilerim. Selam ve Saygılarımla.
Sayın BAŞAR, biz, Vergisel Kabahatler ve Suçlar kitabımızın beşinci baskısının 153’üncü sayfasında, VDDK’nun kararının dayanağını, şu şekilde açıklamış ; “Gerçekten; eğer, 336’ncı madde, yalnızca genel usulsüzlük cezalarını kapsıyorsa; bu durum bilinmekte iken, ayrıca 353’üncü maddede, bu maddeye göre kesilecek olan özel usulsüzlük cezaları hakkında 336’ncı maddenin uygulanmayacağının söylenmesinin, 336’ncı maddede sözü edilen usulsüzlükten anlaşılması gerekenin hem genel, hem de özel usulsüzlükler olduğunun Kanun koyucu tarafından da kabul edilmiş olmasından başka bir anlamı olamaz. Bu bakımdan; 336’ncı maddenin, 353’üncü maddenin ikinci fıkrasında olduğu gibi, açıkça uygulanmayacağının söylendiği haller dışında, vergi ziyaına yol açan eylemden doğmuş olmak koşuluyla, özel usulsüzlük cezaları hakkında da uygulanması gerekmektedir” ve dipnot 244’de de, şu eleştiriyi getirmişiz, “Kurul böyle söylemekle birlikte; Vergi Usul Kanununun tarhiyat sonrası ve öncesi uzlaşmalarla ilgili Ek 1 ve Ek 11’inci maddelerine, 7338 sayılı Kanunun 26.10.2021 gününde yürürlüğe giren 44 ve 45’inci maddeleriyle eklenen, “… 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının …” ibarelerinde, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının ayrı ayrı zikredilmiş olması, Kanun koyucu’nun Kurul ile aynı görüşte olmadığı anlamına gelebilecek niteliktedir. Biz; Kanun koyucu’nun uzlaşma hakkından yararlanma bakımından yapmış olduğu düzenlemeyle ortaya koyduğu söz konusu irade karşısında, Kurul’un konuyu yeniden gözden geçirmesi gerektiğini düşünüyoruz.”. Bu görüşümüzde değişiklik yoktur. Selamlar.
Sayın Turgut CANDAN,
Üniversitelerin akademik personel ilanlarında kişiye özel ilan şartları yer almaktadır. Bu kişiye özel ilan şartlarının idari yargıda iptali sonucu idare yargı kararını uygulamak için yeniden ilana çıktığında, eski ilanda iptal edilmemiş olan lisansüstü alanı yeni ilanda değiştirmek suretiyle davacının başvurusunu engellemesi konusunda idarenin takdir yetkisi var mıdır ? Cevaplandırırsanız sevinirim. Saygılarımla.
Sayın AKSU, iptal edilen ilan, örneğin (A) alanına kişisel kişiye özel şartlar konularak yapılmış ve iptal kararı salt bu nedenle verilmişse; idare, şartları genelleştirerek yeniden belirleyebilir, ancak ilan edilen lisansüstü alanı değiştiremez. Aksi halde, bu, iptal kararını dolanmak olur. Selamlar.
Sayın Turgut CANDAN,
Öncelikle ilginiz için teşekkür ederim. Cevabınızdan iptal nedenini doğru yazmadığımı görüyorum. Şöyle ki; Dava konusu ilan özel şartları, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 23. maddesinin “c” fıkrasına göre Yükseköğretim Kurulunun onayı alınmadığı gerekçesiyle “usul” yönünden iptal edilmiştir. Bu durumda da yukarıdaki “ilan edilen lisansüstü alanı değiştiremez” cevabı geçerli midir? Cevaplamanız dileğiyle saygılarımı sunarım.
Hayati AKSU
Sayın AKSU, bu iptal gerekçesi farklı. İdarenin YÖK’ün onayı olmadan ilan yapması, esasa değil, usule/işlemin şekil unsuruna ilişkindir. Mahkeme, ilanın yok hükmünde olduğunu da söyleyebilirdi. Bana göre öyle de olması gerekirdi. Ama, iptal hükmü kurmuş. Bu durumda idare, YÖK onay verirse, ilanı aynen yayımlayabilir. Bu ilan ayrıca dava konusu olur. Eğer; bu ilanın ilgili olduğu alanda ilan vermekten vazgeçerek, başka bir alan için aynı ilanı verirse, yine YÖK’ün onayı alınmak suretiyle, bu ilkinden farklı (iptal kararının gerekleriyle ilgisi olmayan) yeni bir ilan olur. Bu nedenle, iptal kararını dolanmak olarak nitelendirilemez. Ancak, dava konusu edildiğinde, idare niye böyle bir ilan verdiğini, hukuka uygun sebeplerle açıklamak zorunda kalır.
Turgut bey merhaba, yazılarınızın bir kısmını okudum , tebrik ederim sizi. Sizin fikrinize ihtiyacım var; Matrah artırımı yapmış bir mükellefime ilgili yıl defterleri incelenmek sureti ile o yıla değil ama takip eden yıllara kdv devrini teselsül ettirmek süreti ile naylon fatura almaktan 359 kapsamında ceza kestiler. İdari mahkemeye Dava açılalı henüz yeni oldu, bu gibi durumlarda ceza mahkemelerinin genel tutumu nedir? bu yönde sizin tecrübenize ihtiyacım var. Saygılar… Smmm Mehmet Alakır. 05323558589
Sayın ALAKIR, sözünü ettiğiniz olayda ceza mahkemesi ne der bilmiyorum. Ama, Yargıtay’ın sahte fatura kullanma eylemi ile ilgili bir içtihadı var. Ona göre; sahte fatura eylemi, faturanın deftere yazılmasından beyannamenin verildiği tarihe kadar olan süreç olmaktadır. Dolayısıyla; eylem, matrah atrımının yapıldığı vergilendirme döneminde tamamlanmış olmaktadır. Sonraki dönemlerde indirimin kullanılması önceki dönemde tamamlanan eylemin/verilen beyannamenin sonucu doğan indirim hakkının kullanılmasıdır; yeni bir sahte fatura kullanma eylemi değildir. Ama; bu benim yorumum. Selamlar.
Sayın Başsavcım, Merhaba…
bildiğiniz üzere 4458 sayılı Kanunda 2013 yılında yapılan değişiklik ile gümrük vergileri deyimi yerine ithalata vergileri deyimi getirilmiş olup, bu kapsamda KKDF ve ek mali yükümlülükler ithalat vergileri kapsamında değerlendirilmiş ise de ithalat “vergileri” lafzı; KKDF ve ek mali yükümlülüklerin tekniği ve niteliği itibariyle vergi olmadığı düşüncesiyle ithalat vergileri lafzının yanlış bir ifade olduğunu teknik olarak 4458 sayılı Kanunun amacına ve sistematiğine aykırı olduğunu düşünüyorum. Bu düşünceden hareketle KKDF ve ek mali yükümlülükler üzerinden alınan ceza kararları hakkında “vergi ve cezaların kanuniliği” ilkesi kapsamında değerlendirmenizi merak ediyorum. saygılarımı sunarım.
Sayın Başsavcım iyi günler diliyorum, İstanbul Vergi hakimi Oğuz Yılmaz. Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kitabınızın 9. Baskısının 393-419 sayfalarında genel olarak idari yargıda birleştirme olamayacağı hususu açıklanmış. Ben hiçbir şekilde bu müessenin idari yargıda uygulanamayacağı görüşündeyim. Ancak uygulamada uzun süredir tartışma konusu olan bir işlemin kısımlara ayrılarak ayrı ayrı dava açılması hali örneğin ödeme emrinin kalem kalem veya yıl bazlı ayrilarak ayrı ayrı dava açılması hali ile özellikle gümrükte beyanname bazında ayrı ayrı yapılan geri verme, kaldırma başvurularının gümrük mevzuatınca verilen yetkiye dayanılarak idarece topluca bir işlem ile reddi halinde (aslında her bir başvuru yönünden ayrı işlem) her bir beyannameden kaynaklanan kısmına karşı ayrı dava açılması halinde -katılınmamakla birlikte- birleştirme müessesi veya zorlama şeklinde dilekçe ret m. 5 kararları veriliyor bu durumlara ilişkin kitapta bir açıklamaya rastlamadım. Bu husustaki görüşünüzü paylaşabilir misiniz ?
Oğuz Bey, merhaba. Bu sorunuzla ilgili olarak, sorulan benzer bir soru nedeniyle, yanıt verdiğimi anımsıyorum, ama nerede verdiğimi anımsamıyorum. Yine vereyim: İYUK 5/1 davacılara, fıkrada yazılı koşullar oluştuğunda birden fazla işleme karşı tek dilekçe ile dava açma hakkı veriyor, ama onları buna mecbur kılmıyor. Başka deyişle; davacılara bu konuda seçim hakkı tanıyor. Davacılar, fıkrada yazılı koşullar var olsa bile, isterlerse birden fazla işleme karşı ayrı ayrı dava açmakta serbesttirler. Yasa koyucunun zorlamadığı bir konuda yargıçın, illa işlemleri tek davada birleştirmelisin demesi, yetkisini aşması anlamına gelir ve kabul edilemez. Bu yüzden; ben, yargı yerlerinin sözünü ettiğiniz türdeki kararlarını hukuk dışı uygulama olarak görüyorum.
Öte yandan; Gümrük idaresinin, kanunun kendisine vermiş olduğu yetkiye dayanarak, birden fazla beyanname veya başvuru için, aynı A/4 kağıdı üzedinde sayı numarası vererek kahvkkuk işlemleri yapması ve kararlar alması, kağıt üzerindeki tüm tahakkuk ya da kararları tek tahakkuk ya da karar haline getirmez.Yalnızca idareye tahakkuk ve kararlarının kırtasiyesinde kolaylık ve ekonomi sağlar. Ama; yine de birden fazla tahakkuk veya karar vardır. Davacıları, bunları aynı dilekçede veya ayrı ayrı dilekçelerde dava konusu etme konusunda, hiçbir kişi, makam veya merci hukuka uygun biçimde zorlayamaz. Zorlarsa, hukuka aykırı işlem yapmış olur.
Benim görüşüm böyle. Umarım açıklayıcı olmuştur. Selamlar.
Sayın Candan iyi günler.
Fazladan ödenen verginin tecil faizi ile iadesi isteminin reddine ilişkin işleme karşı açılan davada vergi mahkemesi işlemin iptaline ve vergilerin yasal faizi ile iadesine karar vermiştir. Bu karar ise hüküm kısmında; vergilerin yasal faiziyle davacıya ödenmesi sebebiyle davanın kısmen kabulüne, fazladan tahsil edilen tutar için davacının tecil faizi isteminin yasal faizi aşan kısmı yönünden ise kısmen reddine olarak belirtilmiştir. Bu karar uyarınca yargılama giderleri tarafların haklılık oranına göre belirlenmiş ve davalı idare lehine de vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Faiz isteminin bir kısmının bu şekilde reddi halinde sadece bu sebeple kısmen ret kararı ve davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi sizce doğru mudur?
Sayın GÖZÜBÜYÜK, açıklamanıza göre; dava, tecil faizine hükmedilmesi istemiyle açılmış; ancak, mahkeme talebin yasal faize isabet eden kısmını kabul etmiş, tecil faizi ile yasal faiz farkına isabet eden kısmını reddetmiş. Yani; davacı davasını kısmen kazanmış, kısmen de kaybetmiş. Davanın kaybedilen kısmını da davalı idare kazanmış. Eğer, savunma süresinde verilmişse, davalı idare lehine avukatlık ücreti verilmesinin gerekliliğinde bir kuşkunun olmaması gerekir. Bana göre; burada tartışılması gereken, bu gereklilik değildir. Davalı lehine hükmedilen avukatlık ücretinin ölçülülüğüdür. Davalı lehine hükmedilen avukatlık ücreti, davalı lehine sonuçlanan kısmın davadaki talebin bütünü içindeki oranı ölçüsünde olmalıdır. Selamlar.
Sayın Başsavcım öncelikle sizi saygıyla selamlarım.
Şu konu son dönemde de bilinçli bir biçimde sanıyorum çok karıştırılıyor, sizin konuyla ilgili düşüncenizi merak ediyorum doğrusu.. Terör örgütü üyeliği, irtibatı yahut iltisakı dolayısıyla (FETÖ özelinde) bir ceza soruşturması kapsamında yahut KHK ile kamu görevinden ihraç edilen yahut görevden alınan insanlar hakkında ceza mahkemelerince verilen takipsizlik yahut beraat kararı sonrasında kamu personeli hukuku bakımından bu kişilerin önceki GÖREVlerine iadesi zorunlu mudur yoksa kazanılmış haklarının verilmesi kafi olup bu görevlere atama zorunluluğu bulunmamakta mıdır yahut İdare hiçbir şekilde başlatmamak konusunda takdie yetkisine sahip midir? Zira neticeleri itibariyle bu 3 farklı seçenek arasında çok ciddi farklılıklar bulunmaktadır…
Bu konuyu hakimlik, elçilik, kaymakamlık, subaylık gibi kritik ve temsil makamı olan görevler özelinde nasıl değerlendiriyorsunuz?
Saygılarımı arz ederim.
Vedat Bey, merhaba. Önce, lütfedip, kendinizi tanıtırsanız sevinirim. Selamlar.